Η κορυφαία Θεσσαλονικιά μαέστρος και καλλιτεχνική διευθύντρια της ΚΟΘ σε μία σπάνια συνέντευξη
Της Σοφίας Αποστολίδου
Η μουσική είναι γένους θηλυκού. Το ίδιο και η διευθύντρια της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Η Ζωή Τσόκανου είναι μια μουσικός γεμάτη ταλέντο, μία Διευθύντρια Ορχήστρας γεμάτη μοναδικά χαρίσματα. Στα χέρια της η μπαγκέτα του διευθυντή Ορχήστρας μεταμορφώνεται σχεδόν σε μαγικό ραβδί που ταξιδεύει τους θεατές της συναυλίας που διευθύνει σε έναν κόσμο όπου οι νότες μετατρέπονται σε συναισθήματα. Η συνομιλία μαζί της έμοιαζε με μία συναυλία κλασσικής μουσικής, σε έκανε να νιώθεις όμορφα, γαλήνια και στο τέλος να αισθάνεσαι ότι έχεις γίνει λίγο σοφότερος από πριν. Διαθέτει εντυπωσιακές σπουδές- Είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., ενώ συνέχισε ανώτερες σπουδές πιάνου και διεύθυνσης ορχήστρας στο Πανεπιστήμιο Τεχνών της Ζυρίχης- και μία ακόμα πιο εντυπωσιακή καλλιτεχνική πορεία. Ήταν φιναλίστ για τη θέση του βοηθού αρχιμουσικού στην Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης, ενώ επιλέχθηκε δύο συνεχόμενες χρονιές να συμμετάσχει στο Μaster Class διεύθυνσης ορχήστρας με τον Bernard Haitink όπως επίσης με τον David Zinman και την Ορχήστρα Tonhalle. Από το 2014 εργάζεται ως μόνιμη αρχιμουσικός στο θέατρο της Ερφούρτης, ενώ από τον Ιούνιο του 2017 είναι η Διευθύντρια της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.Η κορυφαία Θεσσαλονικιά μαέστρος μίλησε στη Vwoman για την τύχη που καθόρισε την επαγγελματική της πορεία στη μουσική, για τη μουσική, την Θεσσαλονίκη, την πόλη που τόσο αγαπά, για το όραμα της να μεταλαμπαδεύσει την αγάπη για την μουσική στα νέα παιδιά, αλλά και τα υπέροχα εορταστικά προγράμματα που θα παρουσιάσει η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης για τα Χριστούγεννα.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη μουσική;
Η μουσική μπήκε στη ζωή μου από την ηλικία των τεσσάρων ετών, όταν και ξεκίνησα στο ωδείο με την μουσική προπαιδεία. Στη συνέχεια, στα έξι μου, άρχισα τα μαθήματα πιάνου και να συμμετέχω σε μουσικές χορωδίες, κάτι που απολάμβανα πολύ. Μου άρεσε πολύ το αίσθημα να μοιράζομαι τη μουσική με άλλους και να είμαι μέρος ενός μουσικού συνόλου.
Να υποθέσω ότι η επιθυμία να ασχοληθείτε με τη διεύθυνση της ορχήστρας είχε γεννηθεί σε εσάς σε μικρή ηλικία;
Η ενασχόληση μου με τη διεύθυνση της ορχήστρας δεν ξεκίνησε ιδιαίτερα νωρίς. Η επιθυμία αυτή ήταν ήδη στο μυαλό μου στα δεκαοκτώ μου χρονιά. Ήξερα ότι μου αρέσει να έχω την αίσθηση της επίβλεψης. Να οδηγώ. Να βλέπω το σύνολο μίας μουσικής εικόνας.
Και η επαγγελματική σας πορεία στη μουσική πώς ξεκινά;
Θα έλεγα πως ήταν θέμα τύχης. Πιστεύω ότι η τύχη παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή. Δεν θεωρώ ότι υπήρξα ποτέ παιδί-θαύμα, απλά μου άρεσε πολύ η μουσική. Ούσα αριστούχα μαθήτρια, έδωσα εξετάσεις για την ιατρική σχολή, στην οποία δεν κατάφερα να περάσω. Πέρασα όμως στο τμήμα Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ . Στη συνέχεια, όταν αποφάσισα να ασχοληθώ με τη διεύθυνση ορχήστρας, έκανα σεμινάρια, συνέχισα τις σπουδές μου στο πιάνο στο εξωτερικό, γιατί ήθελα πριν γίνω διευθύντρια ορχήστρας, να γίνω μία ώριμη μουσικός. Ήθελα να έχω στην φαρέτρα μου, όλη τη γνώση. Έτσι, αφού ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές, ξεκίνησα τα μαθήματα για τη διεύθυνση ορχήστρας.
Είστε από τις πολύ λίγες γυναίκες διευθύντριες ορχήστρας. Βιώσατε ποτέ κάποια διάκριση εξαιτίας του φύλου σας;
Στην τάξη διεύθυνσης δεν ήμουν η μοναδική γυναίκα. Στα 10 άτομα που παρακολουθούσαμε τα μαθήματα οι 3 ήμασταν γυναίκες. Επομένως, δεν ήμουν ούτε η μοναδική γυναίκα, ούτε η πιο μικρή. Υπήρξα τυχερή, καθώς την εποχή που ξεκίνησα να παρακολουθώ εγώ τα μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας, υπήρχαν ήδη γυναίκες μαέστροι. Και όσο περισσότερες είμαστε, τόσο πιο δυνατές γινόμαστε. Η ορχήστρα λειτουργεί ακριβώς όπως μία κοινωνία. Δεν ήρθα ποτέ σε δύσκολη θέση επειδή ήμουν γυναίκα. Για αυτό όμως απαιτείται εμπειρία. Μέσω της εμπειρίας χτίζεται η αυτοπεποίθηση. Και η υγιής αυτοπεποίθηση είναι απαραίτητη για έναν μαέστρο. Ένας διευθυντής ορχήστρας πρέπει να αισθάνεται σιγουριά. Να λέει με τον τρόπο του στους μουσικούς ξέρω πώς να σας οδηγήσω για να κάνουμε μαζί αυτό το μουσικό ταξίδι. Και για αυτό χρειάζεται εμπειρία, γνώση και θέληση.
Τι είναι για εσάς η μουσική;
Η μουσική είναι ένα δώρο για όλους. Νιώθω πολύ τυχερή και ευγνώμων που μπορώ και έχω τη μουσική κάθε μέρα στη ζωή μου.
Και εμείς είμαστε τυχεροί που σας έχουμε στην Θεσσαλονίκη, ως καλλιτεχνική διευθύντρια της Κ.Ο.Θ. Τι σας ώθησε να επιστρέψετε από τις μεγάλες διεθνείς ορχήστρες στην Θεσσαλονίκη;
Καταρχάς, να σας πω ότι η πορεία συνεχίζεται και υπάρχουν πολλές συνεργασίες της Κ.Ο.Θ με μεγάλες διεθνείς ορχήστρες με τις οποίες και εξακολουθώ να συνεργάζομαι. Η πρόταση για την Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Κ.Ο.Θ. είναι μια πολύ μεγάλη τιμή που μου έγινε. Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που γεννήθηκα, που μεγάλωσα, που γαλουχήθηκα μουσικά. Είναι η πόλη που αγαπώ, η πόλη μου. Είναι μεγάλη η χαρά, αλλά και παράλληλα η αίσθηση ευθύνης. Είναι για εμένα τεράστια η τιμή να έχω την ευθύνη του καλλιτεχνικού προγράμματος της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.
Από τότε μέχρι και σήμερα, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης μας έχει χαρίσει υπέροχες μουσικές στιγμές. Υπάρχει κάποια δράση της ΚΟΘ που ξεχωρίζετε;
Είναι πραγματικά δύσκολο να ξεχωρίσω κάποια από τις δράσεις μας. Αν έπρεπε όμως να διαλέξω, θα επέλεγα τα προγράμματα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης που αφορούν στους νέους ανθρώπους. Νιώθω μεγάλος χρέος να φέρουμε τη μουσική στους νέους ανθρώπους, να την κάνουμε προσιτή σε αυτούς. Γενικότερα, είναι σημαντικό να βάλουμε λίγο παραπάνω μουσική στη ζωή μας.
Έχουν έρθει οι νέοι πιο κοντά στην κλασσική μουσική;
Είναι γεγονός ότι η απήχηση των δράσεων της ΚΟΘ είναι διαρκώς αυξανόμενη. Ενδεικτικό είναι ότι τα προγράμματα που αφορούν στους νέους τα τελευταία χρόνια υπερτριπλασιάστηκαν. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, λόγω της Covid-19 δεν είναι εφικτό τα παιδιά να έρθουν σε εμάς. Πηγαίνουμε όμως εμείς σε αυτά μέσω διαδικτύου. Συνδεόμαστε live και δίνουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να παρακολουθούν τις δράσεις μας από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο.Η μουσική μας καταφέρνει να φτάνει και να συγκινεί τα παιδιά όπου και αν βρίσκονται. Καθημερινά λαμβάνουμε πολύ συγκινητικά μηνύματα από τα παιδιά. Να σας αναφέρω μόνο ενδεικτικά ότι πριν από δύο περίπου εβδομάδες λάβαμε ένα πολύ όμορφο μήνυμα από ένα παιδί από τα Ρύζια του Έβρου.Η δύναμη της μουσικής είναι μοναδική, γιατί η μουσική μπορεί να αλλάξει ακόμα και τη ζωή ενός παιδιού. Γενικότερα, είναι σημαντικό να βάλουμε λίγο παραπάνω μουσική στη ζωή μας.
Και οι ενήλικες Θεσσαλονικείς, έχουμε βάλει την κλασσική μουσική λίγο παραπάνω στη ζωή μας;
Οι συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης έχουν πραγματικά πολύ μεγάλη απήχηση. Ανεβάσαμε τον πήχη ψηλά και είναι κάτι που το κοινό το εκτίμησε πραγματικά. Πριν την έλευση της πανδημίας είχαμε αύξηση του κοινού κατά 50%. Και τώρα, με το που επέστρεψε το ζωντανό κοινό στις αίθουσες προσεγγίσαμε σχεδόν τους ίδιους αριθμούς θεατών που είχαμε και πριν την επιβολή των υγειονομικών περιορισμών. Ο κόσμος αγαπάει και αναζητάει τις συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Κάναμε ενέργειες για να τον φέρουμε πιο κοντά στην κλασσική μουσική. Το κοινό έχει αλάνθαστο ένστικτο και ξέρει να εκτιμάει το καλό. Η μουσική είναι το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε.
Ποιο είναι το όραμά σας για την κρατική ορχήστρα Θεσσαλονίκης;
Νιώθω μεγάλο χρέος να φέρω τη μουσική κοντά στους νέους ανθρώπους, γιατί η μουσική έχει τη δύναμη να σου αλλάξει τη ζωή. Επίσης είναι σημαντικό να κάνουμε τον κόσμο να γνωρίσει και να αγαπήσει την κλασσική μουσική και κάναμε αρκετές ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν πολύ τρόποι για να προσεγγίσεις το κοινό, όπως συνεργασίες με φορείς, θέατρα και πολιτιστικούς συλλόγους. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας δε σταματήσαμε να παίζουμε μουσική- και με τις όποιες δυσκολίες υπήρχαν – και να δίνουμε τη δυνατότητα στον κόσμο να παρακολουθεί συναυλίες, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα αισιοδοξίας.
Η μουσική της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης στέλνει κάθε χρόνο το μήνυμα των Χριστουγέννων μέσω της μουσικής της. Ποιες είναι οι δράσεις που ετοιμάζει η Κ.Ο.Θ. ενόψει των Χριστουγέννων;
Ετοιμάζουμε και φέτος την καθιερωμένη Χριστουγεννιάτικη συναυλία της Κ.Ο.Θ. που φέτος θα είναι εορταστική για τα 100 χρόνια Χ.Α.Ν.Θ., το πρόγραμμα της οποίας θα συνδυάζει γνωστές μελωδίες από τον ‘Καρυοθραύστη’ και διάσημες όπερες, με ρωσικούς χορούς και ουκρανικά κάλαντα, ενώ ο Maximilian Hornung θα ερμηνεύσει το σημαντικότερο έργο για τσέλο του Τσαϊκόφσκι, τις ‘Παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα ροκοκό’. Θα ακολουθήσει η Πρωτοχρονιάτικη συναυλία με έργα του Mozart.Περιμένουμε τη νέα χρονιά με ανυπομονησία. Θέλουμε να συνεχίσουμε να παίζουμε μπροστά σε κοινό. Θέλουμε να ταξιδεύουμε. Να βγούμε και πάλι στη Θεσσαλονίκη.
ΙΝFO:
Οι εορταστικές συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης
Χριστουγεννιάτικη συναυλία Κ.Ο.Θ. για τα 100 χρόνια Χ.Α.Ν.Θ.
Το πρόγραμμα συνδυάζει γνωστές μελωδίες από τον ‘Καρυοθραύστη’ και διάσημες όπερες, όπως ‘Η Παραμονή των Χριστουγέννων’, ‘Ευγένιος Ονέγκιν’ και ‘Πρίγκιπας Ίγκορ’, με ρωσικούς χορούς και ουκρανικά κάλαντα, ενώ ο Maximilian Hornung ερμηνεύει το σημαντικότερο έργο για τσέλο του Τσαϊκόφσκι, τις ‘Παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα ροκοκό’.
Οι τιμές των εισιτηρίων και η έναρξη προπώλησης (από το www.tsso.gr) θα ανακοινωθούν.
Διεύθυνση Ορχήστρας: Ζωή Τσόκανου
Βιολοντσέλο:Maximilian Hornung
Χορωδία:Νεανική Χορωδία Ι.Ν. ΑΓ. Κυρίλλου & Μεθοδίου Διδασκαλία: Μαρία-Έμμα Μελιγκοπούλου
Παραγωγή:Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης
Συμπαραγωγή:Χ.Α.Ν.Θ.
Συνεργασία:Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
https://www.tsso.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=6&eventid=177369
Viva Mozart!
Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υποδέχεται το 2022 με ένα εντυπωσιακό Γκαλά Μότσαρτ.
Σάββατο 1 Ιανουαρίου και Κυριακή 2 Ιανουαρίου
Ώρα 19:00
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Διεύθυνση ορχήστρας: Ζωή Τσόκανου
Σοπράνο: Βασιλική Καραγιάννη
Βαρύτονος: Ruben Drole
https://www.tsso.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=6&eventid=177355
Swinging Christmas
https://www.tsso.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=6&eventid=177362
