Οι πρώτες εμπειρίες μας και ο τρόπος που οι γονείς μας μας ανέθρεψαν, αυτά που μας έλεγαν, αυτά που έκαναν και δεν έκαναν είχαν επίδραση σε αυτό που είμαστε σήμερα εμείς ως ενήλικες καθώς επίσης και στον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε στη ζωή.

Της Αιμιλίας Αξιωτίδου

Όμως τι συνέβη όταν πέρναμε προσοχή και αποδοχή μόνο όταν κάναμε κάτι με το σωστό τρόπο; Ένα “χρυσό παιδί” είναι συνήθως “προϊόν” δυσλειτουργικών δυναμικών στα πλαίσια των σχέσεων της οικογένειας. Μέσα σε τέτοιες οικογένειες υπάρχει προσδοκία το παιδί να είναι καλό σε όλα, να μην κάνει λάθη και να ακολουθεί τα όνειρα και τις επιθυμίες των γονιών.

Το “χρυσό παιδί’ θεωρείται υπεύθυνο να κουβαλάει στους ώμους του την επιτυχία όλης της οικογένειας. Οι γονείς το εκτιμούν και το λατρεύουν και μ’ αυτό τον τρόπο το ενισχύουν να γίνει ακόμη καλύτερο σε ό,τι κάνει. Συνήθως αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους άλλους.

Τέτοια παιδιά τις περισσότερες φορές αναθρέφονται από γονείς ναρκισσιστές που είναι απόλυτοι και ελεγκτικοί. Επειδή ακριβώς έτσι όπως είναι οι γονείς τους, τα παιδιά αυτά δεν αισθάνονται ασφαλή να εκφράσουν την γνώμη τους και να πάνε ενάντια στους κανόνες του σπιτιού.Ο κυριότερος στόχος στη ζωή τους είναι να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των γονιών τους, να τους προσφέρουν επιτυχία, φήμη και το αίσθημα του θαυμασμού από τους άλλους. Συνήθως αυτά τα παιδιά κατακλύζονται από την ανάγκη να ευχαριστούν τους γονείς τους όπως επίσης και τα πρόσωπα κύρους εξουσίας. Συχνά αναλαμβάνουν ένα πιο ώριμο ρόλο στη ζωή τους και πιθανόν να βγουν στον εργασιακό χώρο νωρίτερα από τα άλλα συνομήλικα παιδιά και μπορεί να συνεισφέρουν και στα οικονομικά του σπιτιού. Επίσης μπορεί να αποφεύγουν δραστηριότητες που τους φαίνονται παιδικές και να ασχολούνται μόνο με πιο παραγωγικά χόμπι.

Συχνά οδηγούνται στο να παίρνουν το ρόλο του γονιού και να βοηθούν στην ανατροφή των άλλων παιδιών. Ένα “χρυσό παιδί” έχει πολύ υψηλές επιδόσεις στην σπουδές και αγαπάει τα ανταγωνιστικά περιβάλλοντα. Στο σχολείο θέλει να παίρνει υψηλούς βαθμούς για να τους επιδεικνύει στους γονείς του οι οποίοι με τη σειρά τους είναι οι ίδιοι ναρκισσιστές και επιδεικνύουν τις ακαδημαϊκές επιτυχίες των “χρυσών παιδιών” τους.

Συχνά τα “χρυσά παιδιά” έχουν μέσα τους φόβο αποτυχίας καθώς από πολύ νωρίς στη ζωή τους ξεκινούν να αναζητούν την τελειότητα! Όταν δεν κατορθώνουν να ξεδιπλώσουν όλες τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες τους τότε αισθάνονται ιδιαίτερα ματαιωμένα με τον εαυτό τους.Αυτές όμως οι πεποιθήσεις μπορεί να είναι πραγματικά επιζήμιες για την ενήλικη ζωή αργότερα.

Πολύ συχνά όταν ένα “χρυσό παιδί “ενηλικιωθεί μπορεί να προσκολληθεί υπερβολικά σε ένα άλλο άτομο χωρίς να υπάρχουν όρια. Για παράδειγμα μπορεί να δείχνει και υπερβολικά ευχάριστο άτομο αναζητώντας την επικύρωση που δεν έλαβε ποτέ ως παιδί. Από την άλλη τα “χρυσά παιδιά” μπορεί πραγματικά να δυσκολεύονται να συνδεθούν στις σχέσεις τους αναζητώντας

επικύρωση από εξωτερικές πηγές όπως η εργασία και δε νιώθουν πότε συναισθηματικά διαθέσιμα για κανένα σύντροφο. Αυτό αποτελεί εν μέρει αποτέλεσμα της ανασφαλής σύνδεσης που έχουν με τους γονείς τους και προσπαθούν να συνδεθούν με τους άλλους είτε με το να γίνονται πολύ εξαρτιτικά και να κολλάνε πάνω στους άλλους επειδή επιθυμούν έντονα την αγάπη που οι γονείς τους δεν κατόρθωσαν να τους δώσουν ή από την άλλη να είναι εντελώς απομονωμένα και απομακρυσμένα.

Συχνά τα “χρύσα” αυτά παιδιά όταν μεγαλώσουν έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Καθώς η αίσθηση της αξίας και της αυτοεκτίμησης ενός ¨χρυσού παιδιού” συνδέεται άμεσα με την ικανότητα του να ευχαριστεί τους άλλους μέσα από τα εξωτερικά του επιτεύγματα πιθανόν αισθάνεται ότι πρέπει συνεχώς να παρουσιάζει μια τέλεια εικόνα του εαυτού για να κερδίσει την έγκριση και την αγάπη των άλλων.

Πολύ συχνά όταν ενηλικιωθούν γίνονται αμυντικά όταν δέχονται κριτική. Επειδή συχνά λάμβαναν μόνο θετικά σχόλια από τα αγαπημένα τους πρόσωπα δεν μπορούν εύκολα να δεχτούν οποιαδήποτε μορφή αρνητικής ανατροφοδότησης καθώς πιστεύουν αυτόματα οτι όταν συμβαίνει αυτό έχουν αποτύχει.

Συνήθως για να αντιμετωπίσουν αυτή την αίσθηση ματαίωσης και φόβο της αποτυχίας που έχουν μπορεί να αναπτύξουν δυσλειτουργικούς μηχανισμούς άμυνας , όπως εθισμό στα ναρκωτικά στον τζόγο, στο αλκοόλ κά. Συχνά μπορεί να γίνουν χειριστικοί ενήλικες που θέλουν να ασκούν έλεγχο πάνω στους άλλους για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Μπορεί να γίνουν παθητικό επιθετικοί και ζηλιάρηδες.

Το χρυσό παιδί συνήθως είναι το προϊόν ενός ή δύο γονέων με ναρκισιστικά χαρακτηριστικά. Οι γονείς αυτοί χρησιμοποιούν τα παιδιά τους για να δείξουν την δική τους τελειότητα ως ναρκισσιστικές δικές τους προεκτάσεις. Θέλουν να ελέγχουν και να χειραγωγούν την ζωή του παιδιού τους για να διασφαλίσουν ότι το παιδί θα διατηρήσει την τέλεια εικόνα και φήμη των γονέων. Τέτοια παιδιά δεν μπορούν να εξερευνήσουν την ταυτότητα τους επειδή υπακούουν στους ναρκισσιστές γονείς τους καθώς τους παρέχουν αγάπη μόνο υπό όρους και τα ίδια αισθάνονται μεγάλη πίεση για να τους ευχαριστήσουν για να νιώσουν αποδεκτά και άξια να αγαπηθούν.

Συχνά οι γονείς αυτοί δεν ξέρουν καν τι κάνουν στα παιδιά τους. Οι ίδιοι ζουν σε ένα κόσμο ψεμάτων που λένε στον εαυτό τους και ψευδαισθήσεων για να αποφύγουν ίδια τα δικά τους συναισθήματα ευαλωτότητας. Το να μην μπορεί ένα παιδί να συνδεθεί συναισθηματικά με τους γονείς του έχει πολύ σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική του ανάπτυξη. Καθώς η μόνη ταυτότητα που σχημάτισαν κατά την παιδική τους ηλικία ήταν εκείνη που ήταν κατάλληλη για να κατευνάσουν τους γονείς τους αισθάνονται άδειοι ως ενήλικες και δεν είναι σίγουροι για τον εαυτό τους.Μπορεί άραγε κανείς να ξεπεράσει αυτές τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές και να ζήσει με ένα πιο υγιή τρόπο τη ζωή του;

Όπως συμβαίνει και στα περισσότερα πράγματα με κάποια αυτό-φροντίδα και αυτογνωσία μπορεί κανείς να ξεπεράσει πολλά δυσλειτουργικά μοτίβα.

H Αιμιλία Αξιωτίδου είναι Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Ζεύγους, Ομαδική και Ατομική Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ, Ιατρική Σχολή, ΑΧΕΠΑ , Ιατρείο Παχυσαρκίας, Διακοπής Καπνίσματος

Τηλ. 6999521206
– Θεσσαλονίκη: Β. Ηρακλείου 25, (Λουλουδάδικα)
– Αθήνα: Αρχελάου 17, Παγκράτι (Β.Κωνσταντίνου μετρό Ευαγγελισμός).

https://www.facebook.com/Αιμιλία-Αξιωτίδου-1392827551044151/