Η M.H.Sc, Ph.D, Εμβρυολόγος Θεοδοσία Ζεγκινιάδου αποκαλύπτει πόσο εύκολο είναι για μία γυναίκα να είναι ανδρολόγος και μοιράζεται με τη Vwoman όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν τα ζευγάρια για το θέμα της γονιμότητας.
Της Σοφίας Αποστολίδου
Λένε πώς κάποιες φορές η επιστήμη κάνει θαύματα. Η Σία Ζεγκινιάδου με τη δύναμη της επιστήμης έχει καταφέρει ουκ ολίγες φορές να χαρίσει σε ζευγάρια που είχαν πρόβλημα γονιμότητας το δώρο να γίνουν γονείς. Η M.H.Sc, Ph.D , Εμβρυολόγος, βιολόγος-ανδρολόγος, μιλάει με τη Vwoman για το πάθος της, την επιστήμη της. Αποκαλύπτει πώς είναι για μία γυναίκα να συνδιαλέγεται με άντρες σε ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα. Μοιράζεται μαζί μας όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το ζήτημα της γονιμότητας και καταρρίπτει τους πιο συχνούς μύθους γύρω από αυτήν. Πάνω από όλα όμως είναι μία γυναίκα που εμπνέει και ξεχωρίζει με το επιστημονικό της ήθος και την προσωπικότητά της.
Πώς επιλέξατε να ασχοληθείτε με τον κλάδο της ανδρολογίας και της γονιμότητας;
Δε νομίζω ότι είναι κάτι που ουσιαστικά το είχα προαποφασίσει, με την έννοια ότι δεν ξύπνησα ένα πρωί και είπα: «θα γίνω σπερματολόγος». Πραγματοποίησα τη διατριβή μου πάνω στα ζωντανά ανθρώπινα κύτταρα, τα πιο συναρπαστικά από τα οποία είναι οι ανθρώπινοι γαμέτες, δηλαδή τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια. Το σπερματοζωάριο είναι το πιο ενδιαφέρον ανθρώπινο κύτταρο. Με συναρπάζει η μελέτη και η έρευνα πάνω σε αυτόν τον τόσο ενδιαφέροντα ανθρώπινο γαμέτη. Αγαπάω πάρα πολύ τη δουλειά μου. Για την ακρίβεια νομίζω ότι γεννήθηκα για αυτήν τη δουλειά.
Τι αγαπάτε πιο πολύ στην δουλειά σας;
Εκείνο που αγαπώ περισσότερο είναι η επαφή με τον άνθρωπο. Ένας επιστήμονας της υπογονιμότητας ζει ουσιαστικά μέσα στο ζευγάρι. Και εγώ συχνά λέω χαριτολογώντας πως δεν είστε δύο, είμαστε πλέον τρεις, γατί προσπαθούμε μαζί και οι τρεις για να μπορέσει να ζευγάρι να αποκτήσει αυτό που τόσο επιθυμεί, να γίνουν γονείς. Τα ζευγάρια κρέμονται από τα χείλη μας. Για εμένα είναι σημαντικό να νιώθει ένα ζευγάρι ότι πραγματικά τους νοιάζεσαι. Σε κάθε ζευγάρι που έρχεται σε εμένα τους εξηγώ ότι αυτές είναι οι δυνατότητες που μας δίνει η επιστήμη και αυτά μπορούμε να κάνουμε. Πάντα με αγάπη και καμιά φορά όταν χρειάζεται και με λίγο αυστηρό τόνο όταν παρατηρώ ότι τα ζευγάρια έχουν κάποιες εσφαλμένες πεποιθήσεις που πρέπει να τους βοηθήσω να αποταχτούν από αυτές.
Τι θα έπρεπε να προσέξει ένας άντρας που θέλει να ελέγξει τη γονιμότητα του;
Οι μετρήσεις του σπερμοδιαγράμματος είναι όλες υποκειμενικές. Αυτό σημαίνει ότι ο επιστήμονας που θα αναλάβει να κάνει το σπερμοδιάγραμμα πρέπει να είναι εξειδικευμένος σε αυτό, που σημαίνει ότι είναι σημαντικό οι εξετάσεις να γίνουν σε εξειδικευμένο εργαστήριο, δηλαδή σε ένα Ανδρολογικό Εργαστήριο. Όταν ξεκίνησα το 1996 δεν υπήρχε ανδρολογικό εργαστήριο στη Θεσσαλονίκη και συχνά με ρωτούσα τί είναι ένα Ανδρολογικό Εργαστήριο. Ένα Ανδολογικό Εργαστήριο λοιπόν είναι ένα εργαστήριο που έχει εξειδικευμένους επιστήμονες, ειδικό εξοπλισμό και κυρίως την κατάλληλη οργάνωση. Γιατί το δείγμα του σπέρματος είναι ένα ζωντανό βιολογικό υλικό που έχει άλλες ανάγκες σε σχέση με τα υπόλοιπα βιολογικά υλικά. Για παράδειγμα, πριν τη λήψη δείγματος είναι απαραίτητο να συνεννοηθεί ο εξεταζόμενος με το εργαστήριο, ώστε οι μετρήσεις να γίνουν στη σωστή χρονική στιγμή, κάτι που είναι κρίσιμο για την ανάλυση του δείγματος. Δυστυχώς, συχνά βλέπουμε άντρες να ταλαιπωρούνται, χωρίς λόγο, απλά και μόνο γιατί οι μετρήσεις του εργαστηρίου στο οποίο απευθύνθηκαν ήταν εσφαλμένες. Όσο και να προσπαθώ να τους εξηγήσω ότι το δείγμα τους είναι μία χαρά και ότι απλά έχει γίνει λάθος στη διάγνωση, εκείνοι εμμένουν να θεωρούν ότι έχουν πρόβλημα. Μάλιστα, επειδή το Εργαστήριο διαθέτει ένα υπερσύγχρονο σύστημα καμερών, που δίνει τη δυνατότητα να έχουμε ζωντανή και πραγματική εικόνα του δείγματος, τους δείχνω την εικόνα του σπέρματος τους ζωντανά από το εργαστήριο λέγοντάς τους: «Δες και εσύ πόσα πολλά σπερματοζωάρια έχεις και πόσο καλά κινούνται».
Φαντάζομαι είναι και άλλα πράγματα που πιστεύει η πλειοψηφία των ανθρώπων και δεν υφίστανται αναφορικά με την υπογονιμότητα.
Φυσικά. Καταρχάς θα πρέπει να υπερτονίσουμε για μία ακόμα φορά πως είναι παντελώς εσφαλμένη η πεποίθηση ότι για την υπογονιμότητα ενός ζευγαριού είναι υπεύθυνη η γυναίκα. Δυστυχώς, μέχρι και πριν από λίγα χρόνια αν ένα ζευγάρι είχε δυσκολία να τεκνοποιήσει έλεγαν τη γυναίκα «στείρα». Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα ποσοστά υπογονιμότητας είναι ισόποσα μοιρασμένα ανάμεσα στον άντρα και στη γυναίκα. Βέβαια το σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι δεν έχουμε έναν άντρα ή μία γυναίκα με πρόβλημα αναπαραγωγής, αλλά ένα ζευγάρι με πρόβλημα αναπαραγωγής και η δική μας ευθύνη είναι να τους βοηθήσουμε να τεκνοποιήσουν. Ένας ακόμα αβάσιμος μύθος που υπάρχει είναι ότι το δείγμα του σπέρματος πρέπει να προσκομιστεί στο εργαστήριο εντός 20 λεπτών. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως μη αληθές! 26 χρόνια τώρα που λειτουργώ το εργαστήριο ανδρολογίας και γονιμότητας προσπαθώ κάθε φορά να εξηγήσω ότι δεν αλλάζει κάτι στο αποτέλεσμα της εξέτασης αν το δείγμα σπέρματος προσκομιστεί στο 19ο ή στο 21ο πρώτο λεπτό από τη συλλογή του. Εκείνο που επηρεάζει το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι η σωστή συλλογή του δείγματος. Ένα εργαστήριο οφείλει να μην δεχτεί το δείγμα που δεν έχει συλλεχτεί σωστά και σε αυτή την περίπτωση να ζητήσει νέα συλλογή. Ακόμα είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο ίδιος άντρας δεν παράγει πάντοτε την ίδια ποιότητα σπέρματος. Η ποιότητα του σπέρματος επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες της ζωής και της καθημερινότητας. Έτσι λέω στους άντρες να κάνουμε και ένα δεύτερο σπερμοδιάγραμμα και ένα τρίτο αν χρειαστεί ώστε να έχουμε σίγουρα τα σωστά αποτελέσματα και να μπορέσουμε να δώσουμε τις βέλτιστες λύσεις.
Γυναίκα βιολόγος-ανδρολόγος. Πόσο εύκολο είναι για εσάς οι ασθενείς σας να είναι αποκλειστικά άντρες;
Πάρα πολύ εύκολο. Οι άντρες είναι πιο ευθείς, πιο συγκεκριμένοι, πιο αληθινοί. Όταν φτάνουν στο γραφείο μου δεν νιώθουν άσχημα, ούτε αισθάνονται αμήχανα. Δεν ξέρω τι σκεφτόντουσαν πριν, αλλά από τη στιγμή που αποφασίσανε να επισκεφτούν το εργαστήριο μου έχουν ξεπεράσει τις όποιες συναισθηματικές δυσκολίες μπορεί να αντιμετώπιζαν. Ή αίσθηση μου είναι ότι είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσουν το θέμα της γονιμότητας τους με μια γυναίκα. Λόγω της γυναικείας φύσης της θα τους καταλάβει διαφορετικά.
Τι θα λέγατε σε έναν άντρα που διστάζει να κάνει εξετάσεις σπέρματος;
Θα του έλεγα ότι το σπέρμα είναι ένα βιολογικό υλικό, όπως για παράδειγμα το αίμα ή τα ούρα. Και πρέπει να ελέγχεται όπως ελέγχονται και τα υπόλοιπα βιολογικά υλικά. Φαντάζομαι κανείς δε νιώθει άσχημα όταν κάνει έναν αιματολογικό έλεγχο. Γιατί λοιπόν να νιώθει άσχημα σε έναν έλεγχο σπέρματος; Να υπερτονίσω επίσης ότι η ποιότητα του σπέρματος δεν έχει καμία σχέση με τη σεξουαλικότητα ενός άντρα. Μπορεί ένας πολύ σέξι και σεξουαλικά ενεργός άντρας για κάποιο λόγο να μην έχει καλή ποιότητα σπέρματος. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρχει κάποιο μικρόβιο στο σπέρμα του. Είναι πολύ σημαντικό, όχι μόνο για τον άντρα, αλλά για το ζευγάρι να προχωρήσει όχι απλά σε ένα σπερμοδιάγραμμα, αλλά σε έναν συνολικό εργαστηριακό έλεγχο αντρικής γονιμότητας, πριν μπει στη διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Μέσα από αυτήν την εξέταση θα γίνει έλεγχος τυχόν μικροβίων που μπορεί να υπάρχουν στο σπέρμα και να εμποδίζουν τη σύλληψη, θα γίνει έλεγχος DNA και ποιότητας του γενετικού υλικού του σπερματοζωαρίου ή εξέταση οξειδωτικό στρες του σπέρματος, που είναι μία εξέταση η οποία συστήνεται συχνά τελευταία. Αν δεν έχουν ελεγχθεί οι παράγοντες που προαναφέρθηκαν, είναι πιθανόν να ελαττωθούν οι πιθανότητες επιτυχίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Και τι θα λέγατε σε ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει προβλήματα γονιμότητας;
Θα έλεγα ότι και η αντρική υπογονιμότητα έχει λύση. Χρειάζεται όμως σωστός έλεγχος του σπέρματος από εξειδικευμένο επιστήμονα. Η επιστήμη της Εργαστηριακής Ανδρολογίας εξελίσσεται ραγδαία και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να λύνουμε ακόμα περισσότερα προβλήματα αναπαραγωγής στα ζευγάρια.
INFO:
Μάθετε περισσότερα για την αντρική γονιμότητα ΕΔΩ
