Η καθηγήτρια «Οργάνωσης και Διοίκησης επιχειρήσεων»  του Πανεπιστημίου Μακεδονίας  και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ MARLAB αποκαλύπτει τα μυστικά του Marketing στη Vwoman.

Της Σοφίας Αποστολίδου

Η καθηγήτρια Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Ροδούλα Τσιότσου, παρουσιάζει τις αιτίες των έμφυλων ανισοτήτων στην εργασία, όπως αυτές ανέκυψαν από μελέτες. Μιλάει για τα πατριαρχικά πρότυπα και πως αυτά επηρεάζουν ακόμα και σήμερα την πορεία των γυναικών στο εργασιακό περιβάλλον και τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες αισθάνονται ενοχικά, ούσες σε διευθυντικές θέσεις. Ως επικεφαλής της επιτροπής ισότητας φύλων αποκαλύπτει τις ενέργειες που μπορούν να συμβάλουν στην εξάλειψη των φαινομένων έμφυλης βίας και ανισοτήτων. Τέλος παρουσιάζει το έργο δύο σημαντικών πρωτοβουλιών στο χώρο του Marketing, του MARLAB και του ServCollab.

Είστε καθηγήτρια στο τμήμα «Οργάνωσης και Διοίκησης επιχειρήσεων» του Πανεπιστημίου Μακεδονίας  και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ MARLAB, με αντικείμενο ερευνών το μάρκετινγκ υπηρεσιών. Ποιο ήταν το έναυσμα για  να επιλέξετε ως αντικείμενο σπουδών το μάρκετινγκ  και εν συνεχεία τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο ερευνητικό αντικείμενο; 

Το μάρκετινγκ δεν ήταν το αρχικό αντικείμενο των σπουδών μου αλλά το «ανακάλυψα» κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης του μεταπτυχιακού μου, που πραγματοποίησα στο Ohio University των Ηνωμένων Πολιτειών. Μελετούσα και οργάνωνα τους φακέλους των δωρητών ακαδημαϊκών προγραμμάτων με βάση κάποια κοινά χαρακτηριστικά.  Διαπίστωσα ότι τα άτομα (οι φιλάνθρωποι) δεν κάνουν δωρεές μόνο για φιλανθρωπικούς σκοπούς αλλά προσδοκούν ανταλλάγματα (μικρά ή μεγάλα). Συνεπώς, υπάρχει μια σχέση ανταλλαγής μεταξύ των δύο πλευρών η οποία αποτελεί και βασική αρχή στο μάρκετινγκ.Η εμπειρία αυτή με καθόρισε  τόσο στην επιλογή του θέματος της διδακτορικής μου διατριβής την οποία εκπόνησα στο Florida State University των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και στο αντικείμενο των σπουδών  της καριέρας μου.

Το μάρκετινγκ συνδυάζει την ανάγκη μου α) να ερευνήσω και να κατανοήσω τη συμπεριφορά των ανθρώπων (μια ανάγκη που είχα από την εφηβική ηλικία και μάλιστα τότε σκόπευα να σπουδάσω ψυχολογία στη Γαλλία), β) να εκφράσω τη δημιουργικότητα μου και γ) να επεξεργάζομαι πληροφορίες και να τις συνδυάζω για τη λήψη άμεσων και αποτελεσματικών αποφάσεων με στόχο να βελτιώσω την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων και γενικότερα της κοινωνίας μας. Και είχα τη χαρά να το βιώσω τόσο  ως στέλεχος μάρκετινγκ για 10 χρόνια σε επιχειρήσεις όσο και ως ακαδημαϊκός/ερευνήτρια τα τελευταία 13 χρόνια.

Ποιος είναι ο ρόλος του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ MARLAB και με ποιους τρόπους  συνεισφέρει στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και εν γένει στη βελτίωση της  καθημερινότητας των πολιτών; 

Το MARLAB ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και επικεντρώνεται στην έρευνα, την εκπαίδευση και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε οργανισμούς και επιχειρήσεις.  Σκοπός του MARLAB είναι να διεξάγει έρευνες αιχμής διεθνούς εμβέλειας και να υποστηρίξει υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε θέματα που σχετίζονται με το μάρκετινγκ.  Μέσω του MARLAB έρχονται σε επαφή ακαδημαϊκοί και ερευνητές με στελέχη επιχειρήσεων από όλο τον κόσμο. Στόχος του MARLAB είναι να ευθυγραμμίσει τα σημαντικά προβλήματα μάρκετινγκ με τις ακαδημαϊκές έρευνες και τις τεχνικές ανάλυσης για την ανάπτυξη στρατηγικών που βελτιώνουν τις επιχειρηματικές επιδόσεις και διευκολύνουν την επιχειρηματική-ακαδημαϊκή συνεργασία για τη δημιουργία και διάδοση της γνώσης στο μάρκετινγκ.

Πολλές από τις έρευνες σας αφορούν εμφύλιες ανισότητες οι οποίες εξακολουθούν και υφίστανται. Παρουσιάσατε στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με  τα οποία, οι γυναίκες εξακολουθούν και παραμένουν χαμηλόμισθες στον τουριστικό κλάδο, σε σχέση με τους άντρες συναδέλφους τους, αν και  καταλαμβάνουν το 56% των θέσεων εργασίας. Ποιες είναι οι αιτίες αυτής της ανισότητας, όπως αυτές ανακύπτουν από την ερευνά σας; 

Η ανισότητα των φύλων οφείλεται στην πατριαρχικά δομημένη και οργανωμένη κοινωνία μας η οποία συνεχίζει και αναπαράγει έμφυλα στερεότυπα και διακρίσεις. Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι παρά το γεγονός πως οι διοικητικές ικανότητες των γυναικών δεν αμφισβητούνται, οι γυναίκες συνεχίζουν να γίνονται αποδέκτες φυλετικών διακρίσεων και στερεότυπων αντιλήψεων. Το λυπηρό είναι ότι όχι μόνο οι άνδρες, αλλά και οι γυναίκες θεωρούν τους άντρες πιο κατάλληλους για διοικητικές θέσεις. Έτσι τους αξιολογούν υψηλότερα σε σχέση με τις γυναίκες γιατί τους θεωρούν πως έχουν τα απαραίτητα προσόντα για την διεκδίκηση διοικητικών θέσεων. Γενικότερα, θα λέγαμε  ότι στη διοίκηση έχει κυριαρχήσει το αρσενικό φύλο και η έννοια της ηγεσίας είναι συνυφασμένη με αυτό ενώ οι γυναίκες που καταφέρνουν να αναλάβουν ηγετικές θέσεις αντιμετωπίζονται ως «εισβολείς στο άβατο τους». Πολλές φορές οι γυναίκες αισθάνονται την ανάγκη να δικαιολογηθούν ως γυναίκες και ως ηγέτες/υψηλόβαθμα διοικητικά στελέχη με το να  εργάζονται σκληρότερα και περισσότερες ώρες από τους άνδρες για να αποδείξουν την αξία τους η οποία αμφισβητείται από άνδρες και γυναίκες.

Παράλληλα είστε και  επικεφαλής της ομάδας για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στο λόγο και τη συμπεριφορά της επιτροπής ισότητας των φύλων του πανεπιστημίου Μακεδονία. Με ποιον τρόπο μπορεί η Πανεπιστημιακή Κοινότητα να συμβάλλει στην εξάλειψη τέτοιων  φαινομένων σεξουαλικής βίας και έμφυλων ανισοτήτων; 

Η πανεπιστημιακή κοινότητα οφείλει να δείξει με πράξεις ότι στηρίζει την ισότητα των φύλων και δεν είναι ανεκτική στα έμφυλα στερεότυπα ή στη σεξουαλική βία/παρενόχληση. Συγκεκριμένα, θα πρέπει:

  1. να υιοθετήσει τη χρήση μη σεξιστικής γλώσσας στον έντυπο, ψηφιακό, και προφορικό λόγο.
  2. να διαμορφώσει πολιτικές οι οποίες θα ενημερώνουν, ευαισθητοποιούν, προλαμβάνουν και αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά περιστατικά έμφυλης βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης. Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να αφορούν φοιτητές/τριες και όλο το προσωπικό του πανεπιστημίου.
  3. να ιδρύσει σε κάθε πανεπιστήμιο γραφείο/υπηρεσία διαχείρισης περιστατικών έμφυλων διακρίσεων και σεξουαλικής παρενόχλησης/βίας. Ο νόμος 4589/2019 διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση.
  4. να προωθεί την έρευνα για την ισότητα των φύλων εντός και εκτός της πανεπιστημιακής κοινότητας
  5. να αξιολογεί σε τακτά χρονικά διαστήματα την αποτελεσματικότητα των πολιτικών και των δράσεων της σε ότι αφορά στην επίτευξη της ισότητας των φύλων και στην αντιμετώπιση των περιστατικών σεξουαλικής βίας/παρενόχλησης.

Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να αποτελέσουν πρότυπα αντιμετώπισης έμφυλων ανισοτήτων για άλλους οργανισμούς, δημόσιους και ιδιωτικούς, και να καθοδηγούν τους πολίτες στη δημιουργία μιας πιο δίκαιης κοινωνίας.

Σε διεθνές επίπεδο δραστηριοποιείστε ως Υπεύθυνη Επικοινωνίας του μη-κερδοσκοπικού οργανισμού ServCollab. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτόν τον φορέα και σε τι αποσκοπεί; 

Η νέα τάση στο μάρκετινγκ διεθνώς είναι η ενασχόληση με την επίλυση ανθρωπιστικών προβλημάτων. Το ServCollab είναι η πρώτη οργανωμένη πρωτοβουλία στο μάρκετινγκ-η οποία ξεκίνησε από τον συνάδελφο και πολύ γνωστό ερευνητή στο μάρκετινγκ υπηρεσιών, τον Ray Fisk, από το Πανεπιστήμιο του Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών- που ένωσε ερευνητές από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και χώρες με όραμα να συμβάλει σε ένα καλύτερο αύριο. Σκοπός του  ServCollab είναι να κατευθύνει την έρευνα μάρκετινγκ υπηρεσιών σε θέματα που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων και αυξάνουν την ευζωία του, όπως το προσφυγικό, ο ρατσισμός, η ισότητα των φύλων, η κλιματική αλλαγή. Με άλλα λόγια προσπαθεί να ερευνήσει, να σχεδιάσει και να προτείνει συστήματα υπηρεσιών και πολιτικές οι οποίες θα βοηθήσουν ευάλωτους ανθρώπους-καταναλωτές/τριες (π.χ. άτομα της τρίτης ηλικίας ή με αναπηρία) ή ανθρώπους-καταναλωτές/τριες που είναι ευάλωτοι μια δεδομένη χρονική στιγμή (π.χ. πρόσφυγες) στη βελτίωση της ποιότητα ζωής τους και της ευζωίας τους. Για περισσότερες πληροφορίες οι αναγνώστες/τριες σας μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα του www.servcollab.org .  

Ποιο είναι το δικό σας μυστικό και καταφέρνετε να ανταποκρίνεστε στις απαιτήσεις που έχουν οι πολλαπλοί ρόλοι της σύγχρονης γυναίκας;  

Θεωρώ πολύ φυσικό και όμορφο να έχουμε πολλαπλούς ρόλους και ενδιαφέροντα καθώς αυτή η σύνθεση μας κάνει ολοκληρωμένους και ευτυχισμένους ανθρώπους. Όμως, επιλέγω τους ρόλους που με εκφράζουν και θεωρώ ότι μπορώ να τους υπηρετήσω σωστά και αποτελεσματικά. Αρνούμαι να «μπω στους ρόλους» που θα ήθελαν τα κοινωνικά πρέπει για εμένα και να καταπιεστώ.  Η σκληρή και συστηματική δουλειά, η επιμονή και η υπομονή στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, η αγάπη για τους άλλους ανθρώπους και το ενδιαφέρον μου να συνεισφέρω στην κοινωνία, το λιθαράκι μου για ένα καλύτερο μέλλον είναι αυτά που με καθοδηγούν στην καθημερινότητα μου και βοηθούν στην εξισορρόπηση των πολλαπλών ρόλων που αναλαμβάνω.  

 

 

 

ΙΝFO:

Μάθετε περισσότερα για το έργο και τις δράσεις του MARLAB:

Το MARLAB συμμετέχει σε χρηματοδοτούμενα εθνικά και Ευρωπαϊκά έργα. Για παράδειγμα, από τον Οκτώβριο του 2019 είναι εταίρος του έργου Nanoroll  https://marlab.ode.uom.gr/nanoroll/

Το ΜΑRLAB διεξάγει έρευνες μάρκετινγκ  που στοχεύουν στη δημιουργία ενός νέου επιτυχημένου νανο-προϊόντος το οποίο θα προστατεύει τα φωτοβολταϊκά πάνελ και θα αυξάνει την απόδοσή τους, συμβάλλοντας  στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στον συγκεκριμένο κλάδο. Το έργο αυτό, δίνει και θέσεις εργασίας καθώς σε αυτό εργάζονται έξι ερευνητές/τριες, δύο μέλη ΔΕΠ, δύο υποψήφιοι διδάκτορες, και δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές/τριες.

Το MARLAB υποστηρίζει επιχειρήσεις με την εκπόνηση μελετών στους τομείς που τις ενδιαφέρουν και έχουν ανάγκη. Συνεπώς, και με αυτό τον τρόπο βοηθάει στην ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηματικότητας. Για παράδειγμα, έχει λάβει χώρα μια μελέτη αξιολόγησης της ποιότητας υπηρεσιών logistics και ικανοποίησης των πελατών της Ισπανικής εταιρίας Lamagnaire.

Ενημερώνει και εκπαιδεύει τη φοιτητική κοινότητα, το προσωπικό των επιχειρήσεων/οργανισμών και την τοπική κοινωνία σε θέματα μάρκετινγκ με τη διοργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων. Πριν την πανδημία το MARLAB είχε  διοργανώσει οκτώ ημερίδες, δύο σεμινάρια, και μια ημέρα καριέρας. Στη διοργάνωση αυτών των εκδηλώσεων συμμετέχουν προπτυχιακοί/ες φοιτητές/τριες εθελοντές/τριες. Έτσι οι εθελοντές/ντριες έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν δεξιότητες (π.χ. οργανωτικές, επικοινωνιακές και ομαδικής συνεργασίας) και να κατανοήσουν καλύτερα στην πράξη το μάρκετινγκ.

Τα μέλη του MARLAB πραγματοποιούν υψηλού επιπέδου έρευνες οι οποίες δημοσιεύονται σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάζονται σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια συμβάλλοντας στην εξωστρέφεια του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και προβάλλοντας τη χώρα μας παγκοσμίως.