Η παιδίατρος με καταγωγή από τον Βάβδο της Χαλκιδικής μάς συστήνει την άγνωστη αλλά μαγευτική ορεινή Χαλκιδική, μιλάει για το κοινωνικό ιατρείο που η ίδια ίδρυσε στον μικρό και υπέροχο τόπο καταγωγής της και αποκαλύπτει πώς οι γονείς θα αναγνωρίσουν τα σημάδια κακοποίησης στα μικρά παιδιά.
Της Σοφίας Αποστολίδου
«Σαν την Χαλκιδική δεν έχει…» συνηθίζουμε να λέμε εμείς οι Θεσσαλονικείς και κανείς δεν μας αδικεί σκεπτόμενος τα γαλάζια κρυστάλλινα νερά, τις χρυσαφένιες παραλίες και τις ομορφιές του θαλασσινού τοπίου της Χαλκιδικής. Υπάρχει όμως και μια πλευρά της Χαλκιδικής που ίσως οι περισσότεροι να μην γνωρίζουμε και τόσο καλά, είναι όμως το ίδιο μαγευτική. Ο λόγος για την ορεινή Χαλκιδική. Ένα από τα υπέροχα ορεινά χωριά της Χαλκιδικής είναι ο Βάβδος, το «Μπαλκόνι της Χαλκιδικής» όπως το αποκαλούν πολλοί, καθώς βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 800 μέτρα, με την κορυφή του βουνού Βίγλα να ξεπερνάει τα 100 μέτρα. Ο πληθυσμός του ανέρχεται το χειμώνα μόλις στους 380 κατοίκους. Η Μαρία Ξεφτέρη έχει καταγωγή από τον πανέμορφο Βάβδο. Σπούδασε στην ιατρική Σχολή του ΑΠΘ και είναι παιδίατρος με μακροχρόνια εμπειρία. Μπορεί να ζει και να εργάζεται στη Θεσσαλονίκη δεν ξέχασε όμως ποτέ τον όμορφο τόπο της. Έτσι το 2016, μία πρόταση του εφημέριου του Βάβδου ήταν η αφορμή για να δημιουργήσει το κοινωνικό ιατρείο με σκοπό να παρέχει την απαιτούμενη ιατρική φροντίδα στους κατοίκους της περιοχής. Από τότε, γνωστοί ιατροί της Θεσσαλονίκης όλων των ειδικοτήτων στηρίζουν το έργο της και πραγματοποιούν εθελοντικά δωρεάν εξετάσεις στους κατοίκους του χωριού. Οι δράσεις του κοινωνικού ιατρείου όμως δε σταματούν εδώ. Μια σειρά από ημερίδες και δράσεις διοργανώνονται κατά διαστήματα. Μία από αυτές αφορούσε στην κακοποίηση και στα σημάδια που την κάνουν αντιληπτή, τα οποία και μοιράστηκε η Μαίρη Ξεφτέρη με τη Vwoman. Τέλος μας προσκάλεσε στον μαγευτικό Βάβδο για να ανακαλύψουμε τις καλά κρυμμένες ομορφιές της ορεινής Χαλκιδικής.
Ζείτε και εργάζεστε στην Θεσσαλονίκη. Ωστόσο η καταγωγή σας είναι από την όχι και τόσο γνωστή στους περισσότερους ορεινή Χαλκιδική. Θέλετε να μας συστήσετε τον όμορφο Βάβδο από τον οποίο και κατάγεστε;
Ο Βάβδος είναι ένα ορεινό χωριό της Χαλκιδικής. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 800 με 1000 μέτρα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που τον αποκαλούν «το μπαλκόνι της Χαλκιδικής». Πρέπει να σας πω ότι η καταγωγή μου και από την πλευρά της μητέρας μου και από την πλευρά του πατέρα μου είναι από τον Βάβδο. Είναι ένας τόπος όμορφος. Πολύ κοντά στη Θεσσαλονίκη. Για όσους αγαπούν τη φύση και το καλό φαγητό.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του κοινωνικού ιατρείου του Βάβδου;
Το κοινωνικό ιατρείο ξεκίνησε τη λειτουργία του από το 2016, μετά από πρόταση που μου έκανε ο εφημέριος της Βάβδου, ο πατέρας Γεώργιος, για να γίνει ένα εθελοντικό έργο στο χωριό και συγκεκριμένα ένα κοινωνικό ιατρείο. Στον Βάβδο ζουν πολλοί υπερήλικες άνθρωποι που δεν έχουν τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στον ιατρό. Και έτσι είναι πολύ δύσκολο για αυτούς τους ανθρώπους να κάνουν αυτό που για εμάς μπορεί να φαντάζει πολύ εύκολο και απλό: τις τακτικές προληπτικές εξετάσεις, που για όλους μας είναι απαραίτητες, πόσο μάλλον για τους ανθρώπους αυτής της ηλικίας.
Πώς λειτουργεί το κοινωνικό ιατρείο Βάβδου;
Από το 2016 μέχρι και σήμερα πηγαίνουμε μία φορά το μήνα, ημέρα Κυριακή, γιατροί όλων των ειδικοτήτων στον Βάβδο. Θέλω πραγματικά να ευχαριστήσω πάρα πολύ όλους τους συναδέλφους για το γεγονός ότι αμέσως μόλις τους ζητάω να έρθουν στον Βάβδο και να συνεισφέρουν στο έργο του κοινωνικού ιατρείου εθελοντικά ανταποκρίνονται όλοι άμεσα και με πολύ μεγάλη χαρά και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Έτσι έχουν καταφέρει να βρεθούν στον Βάβδο γιατροί όλων των ειδικοτήτων και μικροβιολόγος που είναι μια ειδικότητα πολύ σημαντική για τον προληπτικό έλεγχο, πολύ δύσκολο όμως να παρέχει εθελοντικά μακριά από το εργαστήριο. Γι’ αυτό και θέλω να ευχαριστήσω την μικροβιολόγο Μαρία Κονάκα, η οποία μεταβαίνει στον Βάβδο και λαμβάνει περίπου 300 δείγματα εθελοντικά και εντελώς δωρεάν. Είμαι επίσης πολύ χαρούμενη για το γεγονός ότι το κοινωνικό ιατρείο κατάφερε και απέκτησε έναν υπερηχογράφο μέσα από δωρεές. Ήταν πολύς ο κόσμος που ανταποκρίθηκε άμεσα όταν έμαθε για το έργο του κοινωνικού ιατρείου. Πρέπει να σας πω ότι έχουμε και ακτινολόγο που είναι από τον Βάβδο, η κυρία Θώμη Στεργιούδα, η οποία μία φορά ανά τρεις μήνες κάνει υπερηχογράφημα σε όλους τους κατοίκους του Βάβδου σε όλα τα όργανά τους. Σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να αγοράσουμε και άλλα μηχανήματα που θα μας βοηθήσουν να κάνουμε και περαιτέρω ιατρική διερεύνηση των κατοίκων. Επίσης, επιθυμία μας είναι να διερευνηθεί το κοινωνικό ιατρείο και σε άλλες περιοχές εκτός του Βάβδου και σε αυτό μας το εγχείρημα είναι δίπλα μας οι δημοτικές αρχές του Δήμου Πολυγύρου. Είναι σημαντικό να υπάρχουν δημοτικά μέσα μεταφοράς την ημέρα που λειτουργεί το κοινωνικό ιατρείο, ώστε να μπορούν να έρχονται και κάτοικοί από τις γύρω περιοχές και να εξετάζονται και εκείνοι δωρεάν στο κοινωνικό ιατρείο του Βάβδου. Η προσφορά στο κοινωνικό ιατρείο είναι κάτι που κάνουμε με μεγάλη χαρά όλοι οι ιατροί. Ο τρόπος που μας κοιτάνε αυτοί οι ανθρώποι στα μάτια και η ασφάλεια που αισθάνονται έχει πραγματικά ανεκτίμητη αξία.
Πώς μπορεί να προσφέρει όποιος επιθυμεί στο κοινωνικό ιατρείο Βάβδου;
Υπάρχει ένας πάρα πολύ όμορφος τρόπος να προσφέρετε στο κοινωνικό ιατρείο όσοι το επιθυμείτε. Ο Βαβδινός συγγραφέας και πολιτικός μηχανικός Χρήστος Σαράφης- Κουτσός συνέγραψε και κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο: « Το σχολείο μου και το χωριό». Είναι ένα βιβλίο που αναφέρεται στα μαθητικά χρόνια των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Βάβδου, στο πλαίσιο του οποίου έγινε η επεξεργασία 25.000 φωτογραφιών και περισσοτέρων από 1000 εγγράφων. Όλα τα έσοδα από την πώληση αυτού του βιβλίου πηγαίνουν στο κοινωνικό ιατρείο Βάβδου και στην ένωση Βαβδινών της Θεσσαλονίκης. Επίσης, όποιος επιθυμεί μπορεί να προσφέρει με όποιον άλλον τρόπο νομίζει, είτε με αγορά ιατρικού εξοπλισμού είτε μέσω δωρεάς. Ακόμα αν υπάρχουν συνάδελφοι ιατροί που θέλουν να προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους είναι μία πολύ σημαντική στήριξη στο έργο του κοινωνικού ιατρείου. Και εκτός του ότι θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ανθρώπους που τις έχουν ανάγκη, είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσουν το χωριό μας και τις ομορφιές της ορεινής Χαλκιδικής.
Θέλετε να μας αποκαλύψετε μερικές από τις κρυμμένες ομορφιές του Βάβδου;
Οι ομορφιές του τόπου μας είναι πάρα πολλές. Το χωριό μας, ο Βάβδος, είναι ένα πανέμορφο ορεινό χωριό που όμως είναι πολύ κοντά στη Θεσσαλονίκη και είναι πολύ εύκολα προσβάσιμο. Ιδίως τώρα με τη διάνοιξη του νέου δρόμου, σε 40 λεπτά θα φτάσετε στον Βάβδο και θα βρεθείτε σε έναν πολύ όμορφο τόπο όπου θα μπορέσετε να απολαύσετε τη φύση, τη δροσιά το καλοκαίρι, την πεζοπορία για όσους αγαπάτε να περπατάτε και φυσικά το καλό φαγητό, γιατί ο Βάβδος φημίζεται για τις ταβέρνες του.
Εκτός από ιατρικές εξετάσεις , στο κοινωνικό ιατρείο πραγματοποιείτε και πολύ όμορφες δράσεις. Μεταξύ άλλων οργανώσατε πριν από λίγο καιρό μια ημερίδα με θέμα την κακοποίηση και πως αυτή γίνεται αντιληπτή με τη συμμετοχή και της ειδικής παιδιάτρου κυρίας Μαριάννα Παπαχριστοδούλου και της εισαγγελέως πρωτοδικών κυρίας Λευκοθέα Τερζιτάνου, όπου μιλήσατε και για την παιδική κακοποίηση. Υπάρχουν σημάδια που μπορούν να βοηθήσουν να γίνει αντιληπτό ότι ένα παιδί είναι θύμα κακοποίησης;
Η κακοποίηση είναι πλέον «στα πόδια μας». Δυστυχώς ακούμε πλέον και για περιστατικά παιδικής κακοποίησης πολύ συχνά. Εμείς οι παιδίατροι είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε τα σημάδια της κακοποίησης και να μπορούμε να αντιληφθούμε αν το παιδί κακοποιείται. Αν η κακοποιητική συμπεριφορά προέρχεται από ένα πρόσωπο που είναι εκτός του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως λόγου χάρη από μία νταντά, μπορεί αυτό να γίνει αντιληπτό από την αλλαγή στο χαρακτήρα του παιδιού. Για παράδειγμα ένα παιδάκι που ήταν ήρεμο και χαρούμενο πλέον είναι φοβισμένο και συχνά το βλέπουμε να έχει το παγωμένο βλέμμα του φόβου. Ο παιδίατρος μπορεί επίσης να αντιληφθεί αν ένα παιδί δέχεται κακοποίηση από έναν γονέα. Δυστυχώς υπάρχουν και περιπτώσεις που ο γονέας γίνεται εκφοβιστής στο παιδί. Έχουμε δει περιστατικά όπου ένα παιδάκι μπορεί να κλαίει στο ιατρείο γιατί μπορεί να φοβάται την βελόνα του εμβολίου, κάτι που είναι λογικό να συμβαίνει. Εκείνη τη στιγμή το μόνο που χρειάζεται είναι την αγκαλιά και τα λόγια αγάπης του γονέα, ώστε να νιώσει σιγουριά και ασφάλεια. Αν εκείνη την ώρα που το παιδάκι έχει την ανάγκη της υποστήριξης ένας γονέας του φωνάζει και του φέρεται δυσάρεστα, το γεμίζει με αισθήματα φόβου. Σε ακραίες περιπτώσεις την κακοποίηση μαρτυρούν φυσικά οι μώλωπες ή τα πολλαπλά κατάγματα. Παγκόσμιες μελέτες έδειξαν ότι οι νοσηλείες για πολλαπλά κατάγματα δεν πρέπει να αγνοούνται και πρέπει να εξετάζονται ως πιθανά περιστατικά κακοποίησης. Ομοίως και οι μώλωπες. Οπότε πρέπει να διερευνήσουμε την αιτία τους. Και αν δούμε ότι οι μώλωπες επαναλαμβάνονται, τότε πρέπει να θορυβηθούμε. Και να ενημερώσουμε τις αρμόδιες αρχές και φορείς. Ένας παιδίατρος έχει την εμπιστοσύνη ενός παιδιού, γιατί το παρακολουθεί από τότε που γεννήθηκε μέχρι μία σχετικά μεγάλη ηλικία. Επομένως πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μας πουν πράγματα που μπορεί να μην λένε στους γονείς. Πρέπει όμως παράλληλα να τους ενθαρρύνουμε να μην φοβούνται. Να νιώθουν ασφάλεια και να μιλάνε στους γονείς.
Πώς θα μπορούσε ο καθένας από εμάς να βοηθήσει τα θύματα βίας;
Για να μπορέσει ένας άνθρωπος να καταγγείλει την κακοποίηση, είτε είναι ενήλικας είτε είναι παιδί, θα πρέπει πρώτα να μπορεί να την αναγνωρίσει. Θα πρέπει να μπορεί να αντιληφθεί τις πράξεις και τις ενέργειες με τις οποίες τόσο η σωματική του ακεραιότητα όσο και η προσωπική του ελευθερία έχουν καταπατηθεί. Μπορεί η σωματική βία να γίνεται αντιληπτή από τα θύματα. Όμως η λεκτική και η ψυχολογική είναι πολύ δύσκολο να αναγνωριστούν. Συχνά τα θύματα δεν το αντιλαμβάνονται καν. Άλλες φορές πάλι θεωρούν ότι τα θύματα είναι εκείνα που φέρουν την ευθύνη για την κακοποιητική συμπεριφορά των θυτών. Αυτό φυσικά και δεν ισχύει για κανένα λόγο. Αυτό που μπορούμε όλοι να κάνουμε είναι να ενθαρρύνουμε τα θύματα βίας ώστε εάν υπάρχει υπόνοια κακοποίησης να τους πούμε: «Μιλήστε ελεύθερα»!
INFO:
Μάθετε περισσότερα για το κοινωνικό ιατρείο Βάβδο ΕΔΩ και ΕΔΩ
