Η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια MOMus & Διευθύντρια MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη περιηγεί τη VWoman στο συναρπαστικό κόσμο της τέχνης
Της Σοφίας Αποστολίδου
Αν μπορούσε να στείλει ένα μήνυμα μέσω της τέχνης θα ήταν η υπενθύμιση των διεκδικήσεων του παρελθόντος. Εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη μπορεί να δώσει ώθηση στην ανθρωπότητα να αγωνιστεί για έναν κόσμο με μεγαλύτερη ισότητα και δικαιοσύνη. Ελπίζει πως η πανδημία θα βοηθήσει στην επανεξέταση της έννοιας της ελευθερίας. Αν και η ίδια και οι συνεργάτες της δημιούργησαν μία πληθώρα διαδικτυακών δράσεων στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, ωστόσο υπερτονίζει πως τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την φυσική παρουσία στα μουσεία.
Ποιο είναι το πιο όμορφο σχόλιο που έχετε ακούσει από επισκέπτη μετά την περιήγησή του στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη;
Υπάρχει ένα σχόλιο ή μια διαπίστωση που συχνά επανέρχεται και το έχω πάντα στο νου μου: Όλες αυτές οι γυναίκες και όλοι αυτοί οι άντρες καλλιτέχνες της πρωτοπορίας έζησαν σε συνθήκες πολέμου, πείνας, ελλείψεων και παρ’ όλα αυτά δημιούργησαν μια τέχνη τόσο φωτεινή που διατηρεί μέχρι και σήμερα αναλλοίωτη τη δύναμή της, μας εμπνέει και μας δίνει μηνύματα για μια αισθητική της καθημερινής ζωής που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο.
Η τέχνη είναι ένας τρόπος μετάδοσης μηνύματος. Ποιο θα ήταν το μήνυμα που θα θέλατε να μεταδώσετε σε όλους με όχημα την τέχνη;
Η τέχνη έχει τη δύναμη να μας βοηθά να ξεπερνούμε αυτό που βιώνουμε ως δυστοπικό και αδιανόητο. Η τέχνη είναι αδιάσπαστο τμήμα της ανθρώπινης ζωής, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουμε. Η τέχνη όμως δεν είναι μόνο αισθητικές προτάσεις. Είναι μετάδοση μηνυμάτων προόδου, δημοκρατικότητας, ανεκτικότητας, είναι όπλο απέναντι στη βαρβαρότητα, είναι υπενθύμιση των διεκδικήσεων του παρελθόντος και βήμα στους νέους.
Πως μπορεί η Μοντέρνα τέχνη να συμβάλει στο να εξαλειφθούν φαινόμενα έμφυλης διάκρισης που βιώνει, ακόμα και στις μέρες μας, η σύγχρονη γυναίκα;
Σε εποχές αβέβαιες όπου το Οικοδόμημα αντιμετωπίζει την ρωγμή μιας επικίνδυνης κατάρρευσης δημοκρατικών αξιών, η δύναμη της τέχνης να περιφρουρήσει τις εύθραυστες νίκες της ανθρωπότητας και να αγωνιστεί για έναν κόσμο με μεγαλύτερη ισότητα και δικαιοσύνη, είναι κάτι παραπάνω από μια απλή πρόνοια, είναι ανάγκη και λειτούργημα.
Αυτό το είδαμε πρόσφατα στο κίνημα Black Lives Matter που κατέστησε, για μιαν ακόμη φορά, εμφανές ότι οι πολιτικές διακρίσεων, έμφυλων, φυλετικών, κοινωνικών, όσο καλυμμένες κι αν είναι, εξακολουθούν να υφίστανται και ότι χρειάζεται πολλή και ουσιαστική δουλειά στις κοινωνίες μας για να αποβληθούν στερεότυπα που ακόμα και υποσυνείδητα παραμένουν ενεργά.
Πως μπορεί να συνεχίσει η τέχνη να έρχεται κοντά στο κοινό εν μέσω πανδημίας;
Σαφώς η ανάγκη για απομακρυσμένη δραστηριότητα ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία μας. Κινηθήκαμε άμεσα για να σχεδιάσουμε σε χρόνους εξαιρετικά απαιτητικούς ένα διαδικτυακό πρόγραμμα λειτουργικό με εύκολη πρόσβαση και διάδραση με τους καλλιτέχνες και το κοινό τους/τις οποίους/ες επιδιώξαμε να κρατήσουμε κοντά μας.
Προσπαθήσαμε να συνεχίσουμε την προσφορά τέχνης και την επικοινωνία με το κοινό μας μέσω ψηφιακών προγραμμάτων αν και γνωρίζουμε ότι αυτό μόνο σε μικρό βαθμό μπορεί να υποκαταστήσει την κανονική λειτουργία των μουσείων.
Είναι αδύνατο να συνομιλήσει ο θεατής με ένα έργο τέχνης αν δεν το έχει απέναντί του. Επειδή αυτή η ζωντανή επαφή και επικοινωνία είναι θεμελιώδης στην σχέση θεατή-έργου τέχνης αντιληφθήκαμε πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η αποκλειστικότητα της διάδρασης με το έργο τέχνης μέσω διαδικτύου.
Βέβαια η αύξηση της προσφοράς του MOMus σε διαδικτυακές δράσεις αύξησε και την διαδικτυακή μας επισκεψιμότητα και αυτό είναι φυσικό. Θα πρέπει όμως να σχεδιάσουμε πολύ καλά την επόμενη μέρα και την δια ζώσης επιστροφή του κόσμου στο ίδιο το μουσείο.
Ένα πράγμα όμως πρέπει να έχουμε πάντα στο νου μας, ότι τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την φυσική παρουσία στα μουσεία, την επικοινωνία με το ζωντανό έργο τέχνης, τις συναντήσεις, τις συζητήσεις και την χαρά της κοινωνικής συναναστροφής.
Λέγεται πως η σύγχρονη τέχνη βρίσκεται στον δρόμο. Έχετε δει κάποιο έργο τέχνης στον δρόμο που να σας έχει γοητεύσει;
Σίγουρα έχω δει και περισσότερα από ένα. Επίσης έχω δει ενδιαφέρουσες εικαστικές δράσεις και performances στο δρόμο. Πιστεύω όμως πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει σχεδιασμός για την τέχνη στο δημόσιο χώρο.
Φωτογράφος κεντρικής φωτογραφίας: Αντώνης Βλάχος
