Έχουν περάσει πια οι μέρες που η πυρηνική οικογένεια (μαμά, μπαμπάς και ένα ή περισσότερα παιδιά) θεωρείται η “φυσιολογική” οικογένεια.
Στις μέρες μας υπάρχουν διαφορετικοί τύποι της οικογένειας και είναι πλέον αποδεκτοί από τους περισσότερους. Δεν είναι σπάνιο να μεγαλώνει ένα παιδί μόνο με τη μαμά του αντίθετα είναι πιο σπάνιο να μεγαλώνει σε ένα σπίτι με τους ευτυχισμένους παντρεμένους γονείς του καθώς είναι πολύ λιγότερες πια αυτές οι περιπτώσεις.
Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι ότι κάθε τύπος οικογένειας (υπάρχουν 6 κύριοι τύποι) έχει τη δική του μοναδική δυναμική. Μαθαίνοντας για τον τύπο της δικής σας οικογένειας και σκεπτόμενοι πως επηρεάζει αυτός την δυναμική της οικογένειάς σας μπορεί να σας βοηθήσει να ξεκαθαρίσετε γιατί προκύπτουν κάποια συγκεκριμένα οικογενειακά προβλήματα ή ακόμη και να σας οδηγήσει στην αλλαγή της δομής της οικογένειάς σας. Κοιτάζοντας τον τύπο της οικογένειας και την δυναμική μπορεί επίσης να αποκτήσετε μια καλύτερη ιδέα από τις δυνατότητες και τις αδυναμίες με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η οικογένειά σας.
Ακολουθούν οι 6 διαφορετικοί τύποι οικογένειας και τα δυνατά σημεία και οι αδυναμίες τους κάθε τύπου:
- Πυρηνική Οικογένεια
Οι πυρηνικές οικογένειες, γνωστές και ως παραδοσιακές οικογένειες, αποτελούνται από 2 γονείς (συνήθως παντρεμένοι) και τα παιδιά τους. Η πυρηνική οικογένεια μπορεί να έχει ένα ή περισσότερα παιδιά τα οποία μπορεί να είναι βιολογικά ή υιοθετημένα. αλλά το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι οι γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους στο οικογενειακό σπίτι.
Δυνατά σημεία της πυρηνικής οικογένειας:
- Οικονομική σταθερότητα αφού συνήθως εργάζονται και οι δύο γονείς
- Τα παιδιά μεγαλώνουν σ’ ένα σταθερό οικογενειακό περιβάλλον
- Έμφαση στην υγεία και στην μόρφωση
- Συνοχή και σταθερότητα
Αδυναμίες της πυρηνικής οικογένειας:
- Αποκλεισμός των ευρύτερων μελών της οικογένειας μπορεί να οδηγήσει στην απομόνωση και το άγχος
- Δυσκολία στη διευθέτηση των διαφορών
- Μπορεί οι γονείς να εστιάζουν υπερβολικά στο παιδί, καταλήγοντας στο να “πέφτουν” πάνω στο παιδί και να παραμελούν άλλα σημαντικά πράγματα
Οι πυρηνικές οικογένειες μπορεί να είναι δυνατές και πετυχημένες, με τους δύο γονείς να λειτουργούν σαν τέλεια παραδείγματα για τα παιδιά τους. Αυτά τα παιδιά συχνά έχουν πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτά των άλλων οικογενειακών τύπων, τα οποία μπορούν να τα βοηθήσουν να προχωρήσουν στη ζωή. Ωστόσο και σε αυτές τις οικογένειες υπάρχουν προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι. Για παράδειγμα, εάν οι γονείς αφήσουν απ’ έξω τους παππούδες και τα υπόλοιπα μέλη το σύστημα υποστήριξης γι’ αυτούς δεν θα είναι αρκετά δυνατό και θα αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις.
- Μονογονεϊκές Οικογένειες
Μονογονεϊκή οικογένεια είναι αυτή που αποτελείται από έναν γονέα και ένα ή περισσότερα παιδιά. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γονέας είτε δεν παντρεύτηκε ποτέ, είτε χήρεψε ή χώρισε. Από την δεκαετία του ’60 ξεκίνησαν να υπάρχουν κι άλλοι τύποι της οικογένειας όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες αφού συνέβησαν πολλές αλλαγές όπως η αλλαγή στην ηθική της κοινωνίας και αυξανόμενες συγκρούσεις σχετικά με τον ρόλο των 2 φύλων.
Αν και οι υποστηρικτές της πυρηνικής οικογένειας πιστεύουν ότι τα παιδιά χρειάζονται και τους δύο γονείς, μπορούμε να δούμε ότι πολλές φορές οι μονογονεϊκές οικογένειες τα πάνε πολύ καλύτερα.
Δυνατά σημεία των μονογονεϊκών οικογενειών:
- Τα μέλη της οικογένειας μπορεί να είναι στενά συνδεδεμένα
- Μαθαίνουν να μοιράζονται τις υποχρεώσεις του σπιτιού
- Τα παιδιά και οι γονείς μπορούν να γίνουν πολύ ανθεκτικοί
Αδυναμίες των μονογονεϊκών οικογενειών:
- Οι οικογένειες δυσκολεύονται περισσότερο καθώς το εισόδημα είναι ένα, κάποιοι χρειάζονται την βοήθεια της κοινωνίας
- Μπορεί να είναι δύσκολο για τους γονείς να δουλεύουν σε φουλ ωράριο και να μπορούν να προσφέρουν ποιοτική φροντίδα στα παιδιά τους
- Η ανατροφή των παιδιών μπορεί να είναι αντιφατική, ιδιαίτερα εάν τα παιδιά πηγαινοέρχονται στους γονείς
Το να είσαι μονογονέας μεγαλώνοντας παιδιά μπορεί να είναι πολύ δύσκολο. Μπορεί επίσης να είναι δύσκολο να είσαι ένα παιδί το οποίο οι γονείς σου έχουν χωρίσει ή μεγαλώνοντας γνωρίζοντας μόνο τον έναν γονέα. Σε αυτή την κατάσταση, οι οικογένειες χρειάζεται να κάνουν το καλύτερο σχετικά με το τι έχουν και να βασίζονται ο ένας στον άλλο για αγάπη και υποστήριξη.
3.Τύποι της οικογένειας – Διευρυμένη οικογένεια
Τα τελευταία χρόνια οι διευρυμένες οικογένειες τείνουν να είναι πολύ περισσότερες και από τις πυρηνικές οικογένειες. Οι διευρυμένες οικογένειες είναι οικογένειες με 2 ή περισσότερους ενήλικες που σχετίζονται με δεσμούς αίματος.
Τυπικά, οι διευρυμένες οικογένειες ζουν μαζί και παρέχουν την υποστήριξή τους πετυχαίνοντας κοινούς στόχους. Για παράδειγμα, οι γονείς ίσως ζουν με τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Αυτό δίνει στην οικογένεια την ικανότητα να παρέχει φροντίδα στους ηλικιωμένους και σε αντάλλαγμα οι παππούδες βοηθούν με την φροντίδα των παιδιών όταν οι γονείς δουλεύουν.
Δυνατά σημεία της διευρυμένης οικογένειας
- Πράγματα όπως ο σεβασμός και η φροντίδα για τους ηλικιωμένους είναι σημαντικά
- Περισσότερα μέλη για να βοηθάνε με τις δουλειές του σπιτιού, τη φροντίδα των παιδιών, σε επείγουσες καταστάσεις κ.τ.λ.
Αδυναμίες των διευρυμένων οικογενειών:
- Οικονομικά θέματα εάν οι γονείς στηρίζουν και άλλους ενήλικες και παιδιά χωρίς επιπλέον εισόδημα
- Έλλειψη ιδιωτικότητας αφού αναφερόμαστε σε κοινό οικογενειακό περιβάλλον
Στις διευρυμένες οικογένειες μπορεί να υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις στο ίδιο περιβάλλον και μερικοί άνθρωποι ίσως αναγκάζονται να ζούνε όλοι μαζί κάτω από την ίδια στέγη χωρίς όμως να το επιθυμούν.
- Οικογένεια χωρίς παιδιά
Οι οικογένειες χωρίς παιδιά είναι οικογένειες με δύο γονείς οι οποίοι δεν μπορούν να έχουν ή δεν θέλουν να κάνουν παιδιά. Στον κόσμο μας συνήθως αυτές οι οικογένειες αντιμετωπίζονται περίεργα. Στο παρελθόν, το να μεγαλώσεις, να παντρευτείς και να κάνεις οικογένεια θεωρούνταν το συνηθισμένο, αλλά στον σημερινό κόσμο, οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να αναβάλλουν την απόκτηση παιδιών ή αποφασίζουν να μην κάνουν.
Αυτές οι μοναδικές οικογένειες περιλαμβάνουν ζευγάρια τα οποία ίσως έχουν κατοικίδια ή απολαμβάνουν να περνούν χρόνο με τα παιδιά άλλων ανθρώπων (όπως τα ανίψια) αντί να κάνουν τα δικά τους παιδιά. Θα μπορούσαν επίσης να είναι περιπετειώδη ζευγάρια τα οποία δεν αισθάνονται ότι τα παιδιά θα μπορούσαν να ταιριάξουν στον τρόπο ζωής τους.
Δυνατά σημεία των οικογενειών χωρίς παιδιά:
- Τυπικά έχουν μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα
- Έχουν μεγαλύτερη ελευθερία για ταξίδια, για περιπέτειες, για να επιδιώξουν να “χτίσουν” την καριέρα τους
- Τα ζευγάρια περνούν περισσότερο χρόνο μαζί
Αδυναμίες των οικογενειών χωρίς παιδιά:
- Τα ζευγάρια μπορεί να αισθάνονται απομονωμένα από τους φίλους τους ή όσους ξεκινούν να κάνουν παιδιά
- Εάν σας αρέσουν τα παιδιά μπορεί να αισθάνεστε ότι κάτι σας λείπει
- Η στειρότητα μπορεί να οδηγήσει μια οικογένεια στο να μην αποκτήσει παιδιά, το οποίο μπορεί να είναι δύσκολο για τα ζευγάρια
Η απόφαση για την απόκτηση παιδιών είναι δύσκολη και εντελώς προσωπική. Το να έχεις παιδιά δεν είναι για όλους και μερικές οικογένειες είναι ευχαριστημένοι με αυτό. Είναι ακόμη σημαντικό να θυμόμαστε ότι μερικές οικογένειες που δεν έχουν παιδιά δεν είναι επειδή το έχουν επιλέξει.
5.Τύποι της οικογένειας – Θετή οικογένεια
Μία θετή οικογένεια είναι όταν δύο ξεχωριστές οικογένειες ενώνονται σε μία. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όπως όταν δύο χωρισμένοι γονείς με ένα ή περισσότερα παιδιά δημιουργούν οικογένεια, ή ένας χωρισμένος γονέας με παιδιά παντρεύεται κάποιον που έχει παντρευτεί και δεν είχε παιδιά.
Όπως και με τις μονογονεϊκές οικογένειες, οι θετές οικογένειες αντιμετωπίζονται περίεργα από ανθρώπους που προτιμούν μία πυρηνική οικογένεια. Και αυτός ο τύπος οικογένειας έχει τα δικά του δυνατά σημεία και αδυναμίες.
Δυνατά σημεία των θετών οικογενειών:
- Τα παιδιά έχουν το προνόμιο να έχουν δύο γονείς
- Τα παιδιά και τα αδέρφια τους ή οι θετοί γονείς μπορούν να δημιουργήσουν δυνατούς δεσμούς
- Το προνόμιο του να υπάρχουν δύο πηγές εισοδήματος
Αδυναμίες των θετών οικογενειών:
- Η προσαρμογή μπορεί να είναι δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά
- Οι γονείς μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα με την ανατροφή των παιδιών ο καθένας του άλλου
- Ίσως υπάρχει ασυνεννοησία ως προς τις αξίες
Η μετάβαση από μια πυρηνική οικογένεια ή μονογονεϊκή οικογένεια στη θετή οικογένεια μπορεί να είναι πολύ δύσκολη. Είναι πολύ δύσκολο να βάζεις νέους ανθρώπους στην οικογένεια σου σου πόσο μάλλον να τους καλωσορίζεις σε μια εντελώς νέα οικογένεια. Με τον καιρό όμως μερικά παιδιά αποδέχονται τους θετούς γονείς και αδέρφια σαν μέρος της οικογένειάς τους και σχηματίζουν ισχυρούς δεσμούς.
- Οικογένεια στην οποία οι παππούδες αναλαμβάνουν την ανατροφή των παιδιών
Αυτός ο τύπος οικογένειας είναι όταν ένας ή περισσότεροι από τους παππούδες μεγαλώνουν τα εγγόνια τους. Αυτή η κατάσταση συμβαίνει όταν οι γονείς δεν είναι παρόντες για να φροντίσουν τα παιδιά τους ή είναι ανίκανοι για να έχουν την επιμέλειά τους. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορεί να βρίσκονται στη φυλακή, να είναι υπερβολικά νέοι, ή να εμπλέκονται με ναρκωτικά ή το ακόμη πιο λυπηρό να μην ενδιαφέρονται. Σε αυτή την περίπτωση οι παππούδες αναλαμβάνουν την ανατροφή και παίρνουν τον ρόλο του γονέα για τα εγγόνια τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάσταση δεν είναι ιδανική αλλά είναι προτιμότερο απ’ το να καταλήξουν σε κάποιο ίδρυμα.
Δυνατά σημεία από τις οικογένειες που βασίζονται στους παππούδες:
- Οι παππούδες και τα εγγόνια δένονται μεταξύ τους
- Βοηθάει τα παιδιά να μην καταλήξουν σε ιδρύματα ή σε χειρότερες καταστάσεις
Αδυναμίες από τις οικογένειες που βασίζονται στους παππούδες:
- Οι παππούδες ίσως δεν δουλεύουν ή δεν έχουν δουλειά πλήρους ωραρίου και ενδεχομένως δεν έχουν τους απαραίτητους πόρους
- Είναι μεγάλοι σε ηλικία και μπορεί να έχουν θέματα με την υγεία τους και να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες των εγγονιών τους
Συμπέρασμα
Ανεξάρτητα από τον τύπο της οικογένειας στον οποίο ανήκετε, η καθεμία έχει τα δυνατά της σημεία και τις αδυναμίες της, τα προτερήματα και τα μειονεκτήματά της.
KIDOT Team
Το άρθρο δημιουργήθηκε από τη συντακτική ομάδα του KIDOT, ενός agency που δημιουργεί offline και online δράσεις για το παιδί, αλλά και όλα τα μέλη της οικογένειας. Ακολουθήστε μας!
