Η πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος (ΣΕΓΕ) και Γενική Διευθύντρια της OECON GROUP μοιράζεται με τη Vwoman τις σκέψεις της για τα κοινωνικά στερεότυπα
Της Σοφίας Αποστολίδου
Η Αποστολίνα Τσαλταμπάση είναι μία γυναίκα που αποτελεί πρότυπο όχι μόνο για την πολύ σημαντική επιχειρηματική της πορεία, αλλά κυρίως γιατί είναι μια γυναίκα που μάχεται εμπράκτως κατά της έμφυλης διάκρισης των γυναικών. Και δεν το κάνει με τυμπανοκρουσίες και βαρύγδουπες δηλώσεις, αλλά με ουσιαστικές δράσεις. Με τη δική της πορεία που αποτελεί παράδειγμα και με τη δράση της μέσω του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος (ΣΕΓΕ)
Ως γυναίκα επιχειρηματίας έχει βιώσει πολλές φορές το σκληρό πρόσωπο της έμφυλης διάκρισης. ‘Όταν στην Ελλάδα της έκλειναν τις πόρτες απλά και μόνο γιατί ήταν μια γυναίκα που διεκδικούσε- το αυτονόητο- να επιχειρεί με ίσους όρους με τους άντρες επιχειρηματίες, η Αποστολίνα Τσαλταμπάση δεν το “έβαλε κάτω”. Στράφηκε στην αγορά του εξωτερικού, όπου και απέκτησε ένα πλούσιο πελατολόγιο και ένα όνομα που “ανάγκασαν” πλέον και το ελληνικό κοινό να την παραδεχτεί και να συνεργαστεί μαζί της. Ο χώρος των συμβούλων είναι ανδροκρατούμενος, οι γυναίκες διαχρονικά είχαν περιοριστεί στο ρόλο του να κουβαλάνε τους χαρτοφύλακες των προϊσταμένων τους.
Εκείνο που προβληματίζει την Αποστολίνα Τσαλταμπάση είναι η έλλειψη παιδείας και τα στερεότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας τα οποία όχι μόνο δεν έχουν εξαλειφθεί, αλλά δημιουργούν ακόμα και σήμερα ένα αρνητικό κλίμα για τη κάθε γυναίκα που διεκδικεί το αυτονόητο, να διεκδικήσει όλα εκείνα που της αξίζουν στο χώρο εργασίας. Ευθύνη έχουμε και όλες οι μητέρες γυναίκες, υπερτονίζει η πρόεδρος του ΣΕΓΕ και διαπιστώνει τη θλιβερή πραγματικότητα πως εκείνες που ασκούν εντονότερη κριτική στις γυναίκες επαγγελματίες, είναι οι ίδιες οι γυναίκες!
Γιατί άραγε; Δεν πιστεύει ότι είναι από ζήλια, δεν μπορεί να πιστέψει, υπερτονίζει, ότι οι ίδιες οι γυναίκες υπονομεύουν τις γυναίκες. Είναι άγνοια για το διαφορετικό μοντέλο γυναίκας και οικογένειας. Είναι οι βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις μας. Ο λόγος που καλεί όλες τις επιχειρηματίες να γίνουν μέλη του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος είναι για να αποκτήσουν μία μεγάλη αγκαλιά που θα τις στηρίζει σε όλες τους τις επιχειρηματικές δράσεις.
Πότε και πώς μπήκε η επιχειρηματικότητα στη ζωή σας;
Η επιχειρηματικότητα υπήρξε ανέκαθεν κομμάτι της καθημερινότητας μου. Θα έλεγα πως γεννήθηκα επιχειρηματίας, αν αναλογιστεί κανείς, πως μεγάλωσα ουσιαστικά στην επιχείρηση των γονιών μου. Η μητέρα μου, ελλείψει παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών-που φυσικά δεν υπήρχαν εκείνη την εποχή- με μεγάλωσε μέσα στην επιχείρηση.
Όποτε από παιδάκι ξεκίνησα να συμμετέχω στην επιχειρηματικότητα, συμβάλλοντας στην επιχείρηση των γονιών μου με τους τρόπους που ένα παιδί μπορεί, όπως για παράδειγμα δίνοντας ρέστα.
Επομένως, για εμένα η ενασχόληση με την επιχειρηματικότητα ήταν μονόδρομος! Παρόλο που το επιχειρείν ενέχει πολλές δυσκολίες, ιδίως για μία γυναίκα! Σκεφτείτε πως οδήγησα μόνη μου από την επιχείρηση στο μαιευτήριο για να πάω να γεννήσω!
Αν και είστε μία άκρως δυναμική γυναίκα, υπήρξε κάποια στιγμή που πέρασε από το μυαλό σας η ιδέα να εγκαταλείψετε την επιχειρηματικότητα;
Για την ακρίβεια ένοιωθα μεγάλες τύψεις και σκεφτόμουν να εγκαταλείψω την επιχειρηματικότητα για περίπου δύο χρόνια! Και ξέρετε γιατί; Εξαιτίας των ενοχών που ένιωθα ως συνέπεια της έντονης κριτικής που μου ασκούνταν. Αυτό που άκουγα παντού είναι πως «δεν είμαι αρκετά καλή μητέρα, εφόσον εγκαταλείπω τα παιδιά μου για να κάνω καριέρα». Κουβέντες και εκφράσεις που δεν θα άκουγε ποτέ ένας άντρας επιχειρηματίας.
Τελικά κάποια μέρα κατάλαβα πως για να είμαι καλή μητέρα, πρέπει να είμαι μία ευτυχισμένη μητέρα! Πρέπει να επιχειρώ και να δρω, ώστε να μπορώ να έχω ενέργεια και να προσφέρω στα παιδιά μου.
Ποιο θα είναι το πιο σημαντικό που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι γυναίκες για να εξαλείψουμε την έμφυλη διάκριση;
Εμείς οι γυναίκες μπορούμε να κάνουμε πολλά! Εμείς είμαστε συνυπεύθυνες! Ας μην ξεχνάμε πως εμείς οι μητέρες μεγαλώνουμε τους αυριανούς άντρες! Οφείλουμε λοιπόν να διδάξουμε στα παιδιά μας την ισότητα μέσα από ένα μοντέλο καθημερινότητας που την προάγει. Οφείλουμε εμείς οι μητέρες να λέμε και στα μικρά αγοράκια μας να στρώνουν το κρεβάτι τους, να συμμαζεύουν το δωμάτιό τους και να συμβάλουν στις εργασίες του σπιτιού.
Δυστυχώς, τα πατριαρχικά στερεότυπα είναι πολύ βαθιά ριζωμένα στην Ελληνική Κοινωνία. Και δυστυχώς η πολύ κακή παιδεία που έχουμε σε όλες τις βαθμίδες από το νηπιαγωγείο μέχρι και το πανεπιστήμιο δεν βοηθάει στην εξάλειψή τους. Είμαστε κολλημένοι σε κάποια μοντέλα που λειτουργούν επιβαρυντικά στις γυναίκες στην κοινωνία και στην επιχειρηματικότητα κατ’ επέκταση.
Τα στερεότυπα αυτά προάγονται αν παρατηρήσετε ακόμα και μέσω της τηλεόρασης. Σχεδόν πάντα στις σοβαρές, κύρους ειδησεογραφικές εκπομπές, ο κεντρικός παρουσιαστής είναι άντρας και πλαισιώνεται από γυναίκες που περιορίζονται σε δεύτερους ρόλους. Στον αντίποδα, στις ανάλαφρες πρωινές εκπομπές κυριαρχούν οι γυναικείες παρουσίες. Δημιουργείται έτσι υποσυνείδητα ένα εσφαλμένο στερεότυπο για τις γυναίκες.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσατε ως γυναίκα στο «επιχειρείν» και πως καταφέρατε εσείς να την κάμψετε;
Όπως όλες οι γυναίκες, έτσι και εγώ αντιμετώπισα τεράστιες δυσκολίες. Όταν οι εν δυνάμει πελάτες μου άκουγαν πως η εταιρεία ανήκει σε μία γυναίκα ,και μάλιστα σε μια γυναίκα 28 χρονών, δεν ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μου. Με απέρριπταν απλά και μόνο λόγω φύλου, χωρίς καν να εξετάσουν τα προσόντα, την προϋπηρεσία και τις ικανότητες μου.
Η απάντηση στην ερώτηση, «καλά εσύ πως τα κατάφερες» είναι πως: ήταν θέμα προσωπικού κυνηγίου. Είχα υπέρμετρο πείσμα ότι θα καταφέρω να κάνω τα σχέδια μου πράξη με όποια θυσία! Έτσι, όταν η Ελληνική αγορά δεν ήθελε να συνεργαστεί μαζί μου απλά και μόνο επειδή ήμουν μια νεαρή γυναικά, άρχισα να διαφημίζω τις υπηρεσίες μου στο εξωτερικό και άρχισα να αποκτώ σημαντικούς πελάτες οι οποίοι μέρα με την μέρα γινόταν όλο και πιο πολλοί.
Και έτσι η Ελληνική αγορά «αναγκάστηκε» να με αναγνωρίσει σε συνέχεια όλης της επιτυχημένης πορείας μου στο εξωτερικό. Αυτό σε ότι αφορούσε φορείς ήταν 100% όπως σας προανέφερα. Στον ιδιωτικό τομέα υπήρξαν και επιχειρηματίες που με εμπιστεύτηκαν για αυτό που ήμουν, αλλά και εκεί συνάντησα δυσκολίες. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, αναγκάστηκα να κάνω παρατήρηση σε εκπρόσωπο δημοσίου φορέα για την ασυνέπεια τους, για να εισπράξω την απάντηση ότι «καμιά γυναίκα δεν είναι ικανή να κάνει παρατήρηση σε μένα». Φανταστείτε τι άκουγα 15 χρόνια πριν. Όλες οι γυναίκες του επιχειρείν θέλουμε -και δικαιούμαστε- να έχουμε τη δυνατότητα να μπορούμε να επιχειρήσουμε σε ίσους όρους με τους άντρες επιχειρηματίες. Και αυτή είναι δυστυχώς –ακόμα και στις μέρες μας- η μεγαλύτερη δυσκολία που έχουμε να κάμψουμε.
Ως πρόεδρος του ΣΕΓΕ ποιο επίτευγμα του Συνδέσμου σας γέμισε χαρά και τι θα θέλατε να αλλάξει στη γυναικεία επιχειρηματικότητα;
Αυτό που έχουμε επιτύχει στο Σύλλογο είναι ότι παρόλο που έχουμε μεγαλώσει πολύ και που αριθμούμε πάνω από 1000 μέλη σε όλη την Ελλάδα εξακολουθούμε να είμαστε μία μεγάλη γυναικεία αγκαλιά. Δεν χάσαμε ποτέ την έννοια της κοινότητας αυτής.
Πολλές επιχειρηματίες που γράφτηκαν στο ΣΕΓΕ κυρίως για την παροχή της συμβουλευτικής, ανακάλυψαν πως τελικά βρήκαν μία μεγάλη γυναικεία οικογένεια. Ο Σύλλογος έχει ως στόχο του να υποστηρίξει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Η γυναίκα επιχειρηματίας είναι η πιο κακοποιημένη εργαζόμενη. Δεν έχει κανένα απολύτως εργασιακό δικαίωμα! Δεν έχει κανένα δικαίωμα και καμία βοήθεια όταν αποφασίζει να γίνει μητέρα! Δεν της δίνετε κανένα επίδομα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της λοχείας και συχνά είναι υποχρεωμένη να εργάζεται μέχρι την τελευταία ημέρα πριν τον τοκετό. Γι’ αυτό και υπάρχει αργή είσοδος των γυναικών στην επιχειρηματικότητα και γι αυτό και κατά βάση οι γυναίκες γίνονται υπάλληλοι. Πολλοί έχουν στο νου τους πως η γυναίκα επιχειρηματίας είναι μια γυναίκα που έχει την πολυτέλεια να έχει υπαλλήλους να εργάζονται για εκείνη. Αυτό δεν ισχύει!
Η γυναικά επιχειρηματίας είναι και εκείνη η κοπέλα που είναι 25-30 χρόνων, που δεν έχει οικονομική άνεση και πρέπει να στηρίξει και την οικογένεια και κάποια στιγμή θέλει να γευτεί τη μητρότητα, αλλά μετά τον τοκετό η επιχείρησή της μένει αναγκαστικά κάποιες μέρες κλειστή και εκείνη –καθώς δεν δικαιούται κάποιο επίδομα- θα έχει μηδενικό εισόδημα, ενώ τα πάγια έξοδα θα τρέχουν. Για τη γυναίκα επιχειρηματία αυτό είναι σενάριο τρόμου! Δυστυχώς οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι εργαζόμενοι Β κατηγορίας!!!
Το 2014 τιμηθήκατε με τον Τίτλο Women Motivator for the Mediterranean. Τι θα λέγατε για να εμπνεύσετε μία γυναίκα να ασχοληθεί με την επιχειρηματικότητα;
Η επιχειρηματικότητα είναι ένα δύσκολο μεν μονοπάτι, αλλά ένα μονοπάτι δημιουργίας Μια πορεία αυτονομίας. Μια πορεία ανάπτυξης. Το αίσθημα της ανεξαρτησίας και δημιουργίας του επιχειρείν είναι μια αίσθηση απίστευτη!
Ποιος είναι ο κύριος λόγος που θα προσκαλούσατε τις γυναίκες επιχειρηματίες να γίνουν μέλη του ΣΕΓΕ;
Όπως σας προανέφερα ο ΣΕΓΕ είναι μια μεγάλη διαδραστική γυναικεία κοινότητα και είναι κάτι που με χαρά ακούμε διαρκώς να λένε τα νέα μέλη μας. Έχει κάθε γυναίκα τη δυνατότητα να αναπτύξει τις πιο «τρελές ιδέες» της και να τις δει να γίνονται πράξη με τη συνεργασία και άλλων γυναικών. Κάτι ακόμα που είναι σημαντικό είναι πως αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας. Σε εμάς οι γυναίκες επιχειρηματίες έρχονται για να επιλύσουν τα προβλήματα τους και εμείς τις ακούμε και δημιουργούμε στοχευόμενες δράσεις για τις ανάγκες των γυναικών επιχειρηματιών.
Ποιες γυναίκες μπορούν να γίνουν μέλη του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος;
Όλες οι γυναίκες που δραστηριοποιούνται στο επιχειρείν. Από την επαγγελματία που έχει ένα μικρό περίπτερο μέχρι εκείνη που έχει ένα μεγάλο εργοστάσιο. Μέλη μας μπορούν να γίνουν επίσης και οι γυναίκες επαγγελματίες γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι.
Επίσης τρέχουμε δράσεις και για γυναίκες επιστήμονες, γυναίκες στην οικοτεχνία, στο εμπόριο, στη βιομηχανία, στην κοινωνική οικονομία, στον τουρισμό. Έχουμε επίσης σε εξέλιξη μία δράση που αφορά στην ενέργεια και στην εξοικονόμηση δαπανών του ρεύματος στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά τους. Μπορούν οι γυναίκες να μας γνωρίσουν στο https://www.sege.gr/ και φυσικά προσκαλούμε με χαρά τις γυναίκες επιχειρηματίες να γίνουν μέλη της μεγάλης αυτής γυναικείας αγκαλιάς.
