*Της Δήμητρας Ζερβάκη

Πριν από λίγα χρόνια κράσαρα. Τι έπαθα; Πέρασα δύο δύσκολες και σοβαρές ιώσεις ταυτόχρονα και μία επιμόλυνση με βακτήριο. Δεν θα ήθελα να μπω σε λεπτομέρειες. Όμως θα πω ένα πράγμα: για πρώτη φορά στη ζωή μου ένιωσα την ανημποριά για τουλάχιστον ένα (1) μήνα και την έλλειψη ενέργειας για περίπου ένα (1) μήνα ακόμα, κάτι το οποίο και μου στοίχισε σε ψυχολογικό επίπεδο αλλά και με έκανε να ψαχτώ περισσότερο για να δω γιατί όλο αυτό συνέβη ώστε να βρω τρόπους να αποτρέψω την πιθανότητα να μου ξανασυμβεί. Αποφάσισα να το μοιραστώ μαζί σας γιατί μπορεί κι εσείς να βρίσκεστε ή να βρεθείτε σε μία ανάλογη θέση και να πάρετε κάποιες ιδέες για το πώς μπορείτε να το ξεπεράσετε.

Η μικρή μου ιστορία

Οι γιατροί που με παρακολουθούσαν μου είπαν ότι είχα πάθει υπερκόπωση. Ότι είχα πάθει το γνωστό burnout το οποίο μπορεί να προκαλέσει ανισόρροπα του ανοσοποιητικού συστήματος, προβλήματα με τον ύπνο, κατάθλιψη, αλκοολισμό, κόπωση, μέχρι και καρδιαγγειακές παθήσεις (ευτυχώς έπαθα δύο μόνο από τα πέντε που θα μπορούσα να πάθω!) Με ρώτησαν πόσες ώρες δούλευα, τι έτρωγα, πόσο κοιμόμουν. Οι απαντήσεις μου;

  • Δούλευα 16-18 ώρες την ημέρα εκ των οποίων περίπου οι τέσσερις (4) ήταν αφιερωμένες στο να παρέχω υπηρεσίες δωρεάν (να απαντώ σε πολλά emails αγνώστων δίνοντάς τους απαντήσεις σε ερωτήματα που τους απασχολούσαν, να γράφω άρθρα για τους αναγνώστες του blog μου, να κάνω ομιλίες-workshops χωρίς αμοιβή, να παρέχω υπηρεσίες στους συνεργάτες-πελάτες μου εκτός των συμφωνηθέντων.) Δηλαδή θα έλεγε κάποιος εθελοντική εργασία… εγώ όχι και θα το εξηγήσω παρακάτω το γιατί.
  • Κοιμόμουν 3-4 ώρες το 24ώρο
  • Οι υπόλοιπες 4 περίπου ώρες ήταν αφιερωμένες στο παιδί μου και σε καθημερινές δουλειές του σπιτιού.

Οι γιατροί ήταν ιδιαίτερα αυστηροί στις οδηγίες που μου έδωσαν, προσπαθώντας να με τρομάξουν για να συνέλθω και να αλλάξω τρόπο ζωής. Μου είπαν ότι έπρεπε να κοιμάμαι τουλάχιστον επτά (7) ώρες την ημέρα και ότι έπρεπε να μειώσω δραστικά τις ώρες δουλειάς ώστε να μειώσω και το στρες που έλεγαν ότι προερχόταν από τη «σκληρή δουλειά» αλλά και να μπορεί το παρασυμπαθητικό μου-η ικανότητα αυτοΐασης του οργανισμού μου να ενεργοποιηθεί ξανά. Μπροστά τους κουνούσα καταφατικά το κεφάλι αλλά μέσα μου δεν ήμουν πεπεισμένη ότι είχαν απόλυτο δίκιο. Και έτσι άρχισα να ψάχνω τι ακριβώς μπορεί να μου συνέβη και έπεσα στην ανημποριά και στην αρρώστια.

Τον πρώτο μήνα που μετά βίας μπορούσα να σηκωθώ από το κρεβάτι, το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να βλέπω 1-2 ώρες τηλεόραση. Λόγω του ότι δεν βλέπω τηλεόραση, παρά μόνο ταινίες και λόγω του ότι εκείνη τη χρονική στιγμή δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ ώστε να παρακολουθήσω μία ταινία από την αρχή μέχρι το τέλος, επέλεξα να βλέπω το Travel Channel και μάλιστα δύο συγκεκριμένες εκπομπές με τίτλους «House Hunters International» και την «House Hunter off the Grid» (ήταν και καλοκαίρι, είχα χάσει και τις διακοπές μου οπότε έπρεπε με κάποιον τρόπο να αυτό-παρηγορηθώ!) Αυτό που μου έκανε εντύπωση και μου πυροδότησε κάποιες σκέψεις ως προς το γιατί έπαθα ό,τι έπαθα, ήταν το γεγονός ότι πολλοί από τους ανθρώπους που έψαχναν σπίτια ήταν κάτοικοι των ΗΠΑ ή του Καναδά και αποφάσιζαν να αφήσουν την εκεί ζωή τους και να μεταβούν σε χώρες πιο ζεστές και με πιο χαλαρούς ρυθμούς όπως ο Παναμάς, η Κόστα Ρίκα, η Ταϊτή κ.ά. Η εσωτερική μου φωνή μου έλεγε ότι αυτό που μου έφταιγε δεν ήταν ούτε οι πολλές ώρες δουλειάς ούτε ο λίγος ύπνος. Στο κάτω κάτω αυτό που αισθανόμουν εισπράττω τόσο από την έμμισθη όσο και από την «εθελοντική» μου εργασία ήταν αρκετό στο να με καλύπτει. Έπαιρνα αρκετή χαρά. Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα τότε. Αυτό που μου έφταιγε ήταν ο «Δυτικός Τρόπος Ζωής» όπως τον ονόμαζα. Αυτός ο τρόπος ζωής που μας κάνει να προσπαθούμε όλο και περισσότερο, ασυνείδητα τις πιο πολλές φορές, για να πετύχουμε τους στόχους μας. Αυτός ο τρόπος ζωής που μας βάζει, ακόμα και να μην θέλουμε, σε ένα τριπάκι ανούσια ανταγωνιστικό, χωρίς όμως στο τέλος να κερδίζουμε κάτι. Αυτός ο τρόπος ζωής που παράγει οικονομική και κοινωνική αδικία υπέρ των λίγων και τις περισσότερες φορές των ανίκανων. Αυτός ο τρόπος ζωής που μας αποξενώνει από τη Φύση και που την καταστρέφει κιόλας.

Περνούσαν σκέψεις από το μυαλό μου ότι μια λύση θα ήταν να φύγω από την Ελλάδα της οικονομικο-κοινωνικο-πολιτισμικής κρίσης και να πάω να ζήσω σε ένα ζεστό, ήσυχο και πιο «green» μέρος όπου οι άνθρωποι εκεί έχουν σαφώς πιο ανεπτυγμένη συναισθηματική και οικολογική νοημοσύνη και το συλλογικό τους ασυνείδητο είναι πιο υγιές. Από την άλλη όμως, αν και ταξιδεύω όποτε μπορώ σε τέτοια μέρη και νιώθω ότι εκεί «υπάρχω» καλά, κάτι μέσα μου κλοτσούσε. Ένιωθα ότι δεν ήρθε ακόμα αυτή η ώρα.

Μετά τον πρώτο μήνα της αρρώστιας μου, άρχισα σιγά σιγά να ξαναμπαίνω στο παιχνίδι. Άρχισα να ξαναδουλεύω λίγες ώρες την εβδομάδα (υπήρχαν projects σε εξέλιξη και δεν ήθελα να κρεμάσω άλλο τους συνεργάτες μου) και παράλληλα, λόγω του ότι είμαι research oriented, άρχισα να διεξάγω και μία προσωπική έρευνα περί burnout. Και έπεσα πάνω σε κάποια επιστημονικά δεδομένα/αποτελέσματα τα οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας γιατί μπορεί να ρίξουν φως, όπως έκαναν και στη δική μου περίπτωση, και να σας δώσουν ιδέες και λύσεις ώστε να διαχειρίζεστε καλύτερα τον εαυτό σας, παρέχοντάς τη δυνατότητα να σας καταλαβαίνετε καλύτερα σε βάθος.

Οι δοτικοί άνθρωποι, τα αρπαχτικά, οι μεσοβέζικοι άνθρωποι και το burnout

Η Conrey Callahan ήταν μία καθηγήτρια η οποία δούλευε για τον οργανισμό Teach for America-TFA, ο οποίος στέλνει απόφοιτους κολεγίων για δύο (2) χρόνια σε διάφορα «προβληματικά» σχολεία των ΗΠΑ ώστε να προσπαθήσουν να αναχαιτίσουν την ανισότητα και την αδικία και τη βία που αυτές προκαλούν. Οι νέοι αυτοί καθηγητές είναι από τη φύση τους givers-δοτικοί. Είναι άνθρωποι που βάζουν το συνολικό καλό πάνω από το προσωπικό. Νοιάζονται για τους συνανθρώπους τους και κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να προστατέψουν τον πλανήτη Γη.

Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει ο καθηγητής του Wharton School of the University of Pennsylvania, Adam Grant, οι ισορροπημένοι δοτικοί άνθρωποι προσφέρουν όταν τα οφέλη για τους άλλους ξεπερνούν το προσωπικό κόστος. Αυτοί οι άνθρωποι δημιουργούν αξία για τον εαυτό τους ενώ παράλληλα πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες αυτή η αξία να εξωτερικευτεί προς όφελος των άλλων, των συνανθρώπων τους αλλά και του πλανήτη που τους φιλοξενεί.

Οι πιο ακραίες μορφές των givers είναι οι ακτιβιστές και μετά απ’ αυτούς η κοινωνία μας τοποθετεί τους φιλάνθρωπους και τους εθελοντές. Όμως διαφωνώ ως προς τις δύο τελευταίες ομάδες ανθρώπων, ότι δηλαδή ανήκουν καθαρά στην κατηγορία των givers. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα φιλάνθρωπων, όπως π.χ. ο Bill Gates, που όχι μόνο δεν είναι giver αλλά είναι ένας άπληστος taker. Υπάρχουν πολλοί που ονομάζονται εθελοντές όμως πληρώνονται αδρά από ευρωπαϊκά προγράμματα μέσω πολλών ΜΚΟ. Υπάρχουν και οι «Μαρίες Τερέζες», που είναι άτομα ανιδιοτελή (εδώ έχω πολλά ερωτηματικά) που στο τέλος όμως την πατούν από το να δίνουν πολλά και φτάνουν στο burnout.

Στο άλλο άκρο βρίσκονται οι takers οι οποίοι είναι άνθρωποι που είτε απαιτούν είτε μέσω της χειραγώγησης προσπαθούν να πάρουν αυτό που θέλουν. Χρήματα, δόξα, τη θέση του διευθυντή, καταπατώντας τους συναδέλφους τους. Είναι άνθρωποι που έχουν ως μότο τους ο θάνατός σου η ζωή μου. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που χαλούν τη Φυσική Ισορροπία τόσο σε επίπεδο Ανθρωπότητας όσο και σε Πλανητικό επίπεδο. Είναι άνθρωποι με χαμηλή έως ανύπαρκτη συναισθηματική και οικολογική νοημοσύνη. Δίνουν λιγότερα απ’ αυτά που παίρνουν πάντα. Χρησιμοποιούν την αμοιβαιότητα προς όφελός τους, βάζοντας το δικό τους συμφέρον απάνω απ’ όλους και από όλα. Πιστεύουν ότι για να είναι επιτυχημένοι πρέπει να είναι καλύτεροι απ’ όλους. Αυτοπροβάλλονται και κάνουν τα πάντα για να παίρνουν τα εύσημα. Βοηθούν μόνο βάσει στρατηγικής, αν τα οφέλη που θα έχουν υπερβαίνουν το προσωπικό κόστος. Είναι αυτοί που απομυζούν τους givers και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί τριγύρω μας. Τους ξέρετε… Τρανό παράδειγμα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και οι όμοιοί του ανά τον κόσμο… Και όχι μόνο. Πάντως ένα είναι σίγουρο! Οι takers δεν κινδυνεύουν από το burnout!

Και στη μέση βρίσκονται οι matchers, αυτοί που κρατούν λογαριασμό και προσπαθούν να κρατήσουν μία υποτιθέμενη ισορροπία στο δίνω-παίρνω. Είναι άνθρωποι που τα μετρούν όλα και προσπαθούν να προστατέψουν τους εαυτούς τους μέσω μιας στάσης αμοιβαιότητας. Ανταλλάσσουν χάρες δηλαδή. Όμως αυτή η ισορροπία είναι σικέ. Δεν είναι αυθόρμητη ούτε αυθεντική. Και σίγουρα τέτοιου είδους ισορροπία δεν απαντάται πουθενά μέσα στη Φύση. Γι’ αυτό και αυτοί οι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο από τους takers να κρασάρουν.

Σίγουρα όλοι μας έχουμε στοιχεία και από τις τρεις (3) προαναφερόμενες κατηγορίες. Όμως το ζητούμενο είναι ποια ποιότητα κυριαρχεί.

Η Conrey Callahan ήταν αρχικά μία μη ισορροπημένη giver. Eίχε να αντιμετωπίσει καθημερινά παιδιά με πολλά προβλήματα, που δεν νοιαζόταν να μάθουν. Δούλευε από τις 7:00 το πρωί μέχρι τις 1:00 το βράδυ γιατί πραγματικά ήθελε να αλλάξει την άσχημη κατάσταση που επικρατούσε στο σχολείο που εργαζόταν. Σύντομα, η θέλησή της να υπηρετήσει αυτόν τον «μεγάλο» σκοπό άρχισε να φθίνει και τη θέση της πήρε η κούραση και η απογοήτευση. Έφτασε σε σημείο burnout, όπως δήλωσε και η ίδια. Ένιωθε ότι έδινε περισσότερα απ’ ότι άξιζε να δίνει στη δουλειά της (σας θυμίζει κάτι αυτό; Εμένα πολλά!)

Αντί όμως να αποφασίσει να μειώσει τις ώρες εργασίας της τις αύξησε κατά πέντε (5) ώρες ανά εβδομάδα μετατρέποντας τον εαυτό της σε μία ισορροπημένη giver. Το αποτέλεσμα; Ξεπέρασε το burnout και άρχισε πάλι να νιώθει ενεργοποιημένη και ευτυχισμένη. Ο λόγος;

Τα επιστημονικά δεδομένα και το burnout

Οι πέντε (5) αυτές παραπάνω ώρες δουλειάς ήταν αφιερωμένες στο να κάνει mentoring σε άλλους καθηγητές του TFA και στη συνέχεια υλοποίησε ένα project κατά τη διάρκεια του οποίου βοηθούσε παιδιά με προβληματική καθημερινότητα αλλά με θέληση να πετύχουν αυτά που θέλουν στη ζωή τους να βρουν το δρόμο τους. Αυτά τα δύο (2) projects προσέφεραν άμεσο feedback (ανατροφοδότηση) στην Conrey. Ένιωθε ότι αυτό που προσέφερε είχε θετικό αποτέλεσμα, ενώ δεν ένιωθε το ίδιο για τη δουλειά της στο σχολείο.

Τελικά η Conrey δεν έπαθε burnout γιατί δούλευε πολύ και έδινε πολλά περισσότερα απ’ όσα θεωρητικά εισέπραττε. Το έπαθε γιατί ένιωθε ότι αυτό που παρείχε δεν έκανε τη διαφορά. Δεν είχε θετικό αντίκτυπο. Τα δύο νέα της projects, ενώ την έκαναν να δουλεύει περισσότερο, παράλληλα την έκαναν πιο ενθουσιώδη και ενεργητική ακόμα και με τη δουλειά της στο σχολείο. Και το γιατί μας το εξηγεί ο καθηγητής Adam Grant.

Έρευνα που διεξήγαγε με ομάδα συνεργατών του αποδεικνύει ότι η αντίληψη που έχουμε σχετικά με τον αντίκτυπο της δουλειάς που κάνουμε λειτουργεί ως «μαξιλάρι ασφάλειας» στο στρες και επιτρέπει στους ανθρώπους/εργαζόμενους να αποφύγουν το burnout και να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα την απόδοσή τους, την αποτελεσματικότητά τους αλλά και το κίνητρό τους. Συνέπεια αυτού; Προσφέρουν ακόμη περισσότερα διατηρώντας το well-being τους σε άριστη κατάσταση.

Όμως αυτός δεν ήταν ο μόνος λόγος που η Conrey ένιωθε πιο ενεργοποιημένη και υγιής (παρ’ ότι ξαναλέω δούλευε περισσότερο!) Υπήρχαν και άλλοι λόγοι που σας τους παραθέτω ευθύς αμέσως!

Έρευνες της Anitra Karsten, ψυχολόγου όπως και της καθηγήτριας πανεπιστημίου του Harvard στο τμήμα Ψυχολογίας, Ellen Langer, απέδειξαν ότι όταν αλλάζουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε και προσφέρουμε, που αυτό μπορεί να μεταφράζεται στο να δουλεύουμε για κάποιον άλλον οργανισμό ή σε projects διαφορετικού φυσικού αντικειμένου, που όμως ταιριάζουν με το «Γιατί» μας, τότε η ενέργειά μας απογειώνεται. Το να δίνουμε παραπάνω σε ένα συγκεκριμένο πεδίο-αντικείμενο-project μας εξουθενώνει. Χρειαζόμαστε αλλαγές περιβάλλοντος! Αυτήν την επιρροή είχαν τα δύο (2) επιπλέων projects της Conrey.

O Nicola Bellé, ψυχολόγος και καθηγητής του πανεπιστημίου Bocconni, έρχεται να προσθέσει ένα ακόμα στοιχείο στο θετικό αντίκτυπο που είχαν αυτά τα δύο (2) νέα projects. Μας λέει ότι όταν έχουμε άμεσο feedback σε ό,τι κάνουμε, τότε η θέλησή μας να συνεχίσουμε ενδυναμώνεται, αποφεύγοντας παράλληλα το burnout. Άρα δηλαδή, δεν φτάνει μόνο να έχουμε κάποιο θετικό feedback, αυτό θα πρέπει να είναι και άμεσο.

Και κάτι ακόμα έξυπνο που έκανε η Conrey ήταν αυτές τις πέντε (5) έξτρα ώρες δεν τις μοίραζε στις μέρες της εβδομάδας αλλά τις δούλευε μέσα στην ίδια μέρα. Αυτή η τακτική, του να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας σε έναν σκοπό, σε ένα project, μέσα στην ίδια μέρα για όσες ώρες χρειάζεται, μας αποτρέπει από το πάθουμε burnout και μας κάνει να νιώθουμε μεγαλύτερη ευχαρίστηση. Τα «απλωμένα» projects μας αρρωσταίνουν όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα πολλαπλών ερευνών της καθηγήτριας ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Sonia Lyobomirsky.

Και φθάνουμε και στο θέμα του εθελοντισμού. Όπως ανέφερα στην αρχή του άρθρου, 3-4 ώρες καθημερινά έκανα «εθελοντική» εργασία η οποία, όπως θα σας αποδείξω, συνέβαλε καθοριστικά στο κρασάρισμά μου. Βέβαια δεν το έβλεπα ως εθελοντισμό και ούτε λειτουργούσα με βάση κάποια στρατηγική. Μου προέκυπτε αυθόρμητα (γι’ αυτό και τη λέξη εθελοντική τη βάζω σε εισαγωγικά.) Η άποψή μου περί εθελοντισμού, όπως αυτός πλασάρεται από το σύστημα, έχοντας ως στόχο να υποκαταστήσει δομές που θα έπρεπε να παρέχονται από τα κράτη είναι αρνητικά κάθετη (περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο μου «Τυραννία της Βοήθειας-Εθελοντισμός ή Αλληλεγγύη;») Είμαι υπέρ της αλληλεγγύης, όπως αυτή εκφράζεται νομοτελειακά στη Φύση. Πολλές έρευνες έρχονται να υποστηρίξουν την άποψή μου (τις οποίες κι εγώ πρόσφατα ανακάλυψα) αποδεικνύοντας ότι η Φύση ξέρει και πρέπει να μαθαίνουμε απ’ αυτήν.

Μία πανεθνική έρευνα που διεξήχθη στον Καναδά αναφέρει ότι ενήλικες που προσέφεραν δύο (2) ώρες εθελοντική εργασία κάθε βδομάδα για ένα χρόνο αποκτούσαν νέες τεχνικές, κοινωνικές και οργανωσιακές δεξιότητες (άρα υπήρχε ανταποδοτικότητα) ενώ αν ξεπερνούσαν το όριο των δύο (2) ωρών, τότε έκανε την εμφάνισή του το diminishing effect. Το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο η μαθησιακή διαδικασία περιοριζόταν για κάθε έξτρα ώρα εθελοντικής εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι στο θέμα «υγιής εθελοντισμός», δηλαδή αλληλεγγύη, υπάρχει ο χρυσός κανόνας των 100 ωρών ανά έτος. Επιπλέον, οι άνθρωποι που ακολουθούν αυτόν τον κανόνα, όπως απέδειξαν δύο (2) έρευνες, μία στις ΗΠΑ και μία στην Αυστραλία, στις οποίες συμμετείχαν άνθρωποι ηλικίας 60 και κάτι, ένιωθαν πιο χαρούμενοι και ικανοποιημένοι σε σχέση με άλλους που προσέφεραν περισσότερες ή λιγότερες από 100 ώρες ανά έτος, και τα επίπεδα της υγείας τους ήταν πιο υψηλά. Οι 100 ώρες ανά έτος, οι δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα «εθελοντικής» δουλειάς ενεργοποιούν και δεν στραγγίζουν ώστε να οδηγηθεί κάποιος σε burnout. Και κάτι ακόμα! Η προσφορά, με τη μορφή της αλληλεγγύης (είτε η επιστροφή μεταφράζεται σε γνώση ή σε χρήματα που έρχονται είτε άμεσα, είτε σε βάθος χρόνου) πουσάρει και κάνει boost τους ανθρώπους μόνον όταν συνδέεται με ευχάριστες καταστάσεις και με καταστάσεις με νόημα. Αν είναι επιβαλλόμενη ή τη βλέπουμε ως καθήκον ή υποχρέωση (για να πάμε π.χ. στον παράδεισο), τότε δεν έχει κανένα θετικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα λεγόμενα των ψυχολόγων Netta Weinstein και Richard Rvan.

Το συμπέρασμα

Γιατί κράσαρα τελικά; Λογικά, ήδη θα έχετε καταλάβει το γιατί. Πάντως σίγουρα όχι γιατί δούλευα πολύ και κοιμόμουν λίγο! Όμως ας κάνω ένα συμμάζεμα των δικών μου ευρημάτων.

Αυτό που ονομάζω «Δυτικό Τρόπο Ζωής» με οδήγησε στο να χάσω την επαφή με τον ίδιο μου τον εαυτό όσο και με τους ανθρώπους τριγύρω μου. Με οδήγησε σε χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής και οικολογικής νοημοσύνης. Και όταν ζεις σε μια τέτοια κατάσταση, τότε αναλώνεσαι σε επαναλαμβανόμενα projects που δεν σου δίνουν άμεσο, θετικό feedback και πολλές φορές τραβούν σε μάκρος. Προσφέρεις «εθελοντική» δουλειά περισσότερες από δύο (2) ώρες ανά βδομάδα. Δεν υλοποιείς τα projects που έχουν θετικό αντίκτυπο «μαζεμένα» ώστε η χαρά που παίρνεις να έχει όγκο και διάρκεια. Δεν είσαι σε επαγρύπνηση ώστε να καταλαβαίνεις ποιοι από τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεσαι, είτε σε επαγγελματικό είτε σε προσωπικό επίπεδο, είναι takers ή matchers. Μετατρέπεσαι σε έναν ανισόρροπο giver. Οι takers είναι χαρούμενοι γιατί σου ρουφούν ενέργεια. Αλλά εσύ, ως χαμένος giver αρρωσταίνεις.

Μόλις συνειδητοποίησα τι έκανα, ανέλαβα αμέσως δράση. Εκπόνησα ένα νέο Program Charter της ζωής μου με συγκεκριμένο σκοπό και στόχους, το οποίο αποτελείται από πολλά και διαφορετικά projects, ώστε να αλλάζω «περιβάλλοντα» και μέσω ενός σωστού χρονοπρογραμματισμού, να εισπράττω χαρά από τον αντίκτυπο που έχω στους ανθρώπους και το περιβάλλον γρήγορα και αποτελεσματικά, να προσφέρω «εθελοντικά» αυστηρά δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα και να οργανώνω τα tasks «μαζεμένα» ώστε να μην χάνω την επικέντρωση μου.

Φυσικά η επιτυχής υλοποίηση των αποφάσεων που παίρνουμε για τη ζωή μας επηρεάζεται και από το περιβάλλον που ζούμε. Το αν π.χ. θα τελειώσουμε ένα project στην ώρα του εξαρτάται και από τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόμαστε καθώς και από οικονομικο-κοινωνικούς παράγοντες. Έχοντας όμως υψηλή συναισθηματική και οικολογική νοημοσύνη μπορούμε να επιλέξουμε σωστά και την ομάδα έργου και το χορηγό του έργου ώστε να εξυπηρετείται το project με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επιλέγουμε δηλαδή με ποιους θα πάμε και ποιους θα αφήσουμε.

To Lesson-learned;

Μην χάνετε την επαφή με τον εαυτό σας, με το μέσα σας αλλά και με τη Φύση. Προσπαθήστε καθημερινά να βελτιώνεστε σε επίπεδο συναισθηματικής και οικολογικής νοημοσύνης και προσπαθήστε να είστε ένας giver που νοιάζεται για το συμφέρον τόσο των άλλων όσο και το δικό του. Η Φύση δεν μας έφτιαξε για να είμαστε ανιδιοτελείς αλλά ούτε και ατομιστές. Μπορούμε να πετύχουμε την ισορροπία αρκεί να θέλουμε!

Πηγή: Adam Grant, 2013. A Revolutionary Approach to Success. Give and Take. Penguin Group.

Δήμητρα Ζερβάκη, EMBA, PMP, TTT
Business Coach, Project Manager, Adult Trainer

Η Δήμητρα Ζερβάκη, λειτουργώντας ως Entrepreneur αλλά και ως Business/Executive/Personal Coach, συμβουλεύει, εκπαιδεύει και μανατζάρει brands ώστε να βρουν το δικό τους Vantage Angle, τη δική τους ιδανική οπτική γωνία δράσης. Είναι κάτοχος πτυχίου Γεωπονίας (ΑΠΘ), μεταπτυχιακού διπλώματος Executive Master of Business Administration-ΕΜΒΑ, πιστοποίησης στη Διαχείριση Έργων (Project Manager Professional-PMP) και πιστοποίησης ως Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων (ΕΟΠΠΕΠ) και Εκπαιδεύτρια Εκπαιδευτών (Train the Trainers). Διαθέτει περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας στο σχεδιασμό, στην ανάπτυξη και στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενηλίκων, στην οργάνωση και στρατηγική ανάπτυξη οργανισμών και startup επιχειρήσεων, στην εκπόνηση και διαχείριση προγραμμάτων/έργων, στην ανάπτυξη νέων εφαρμογών/προϊόντων/υπηρεσιών, στην έρευνα αγοράς, στο marketing, στο business branding, personal/executive branding και στο storytelling (brand story), στην παρουσίαση ιδεών (Idea Pitching), στη διοίκηση τμήματος πολυμεσικών εφαρμογών, στην ανάπτυξη και διαχείριση ιστοσελίδων και blogs, στην ανάπτυξη περιεχομένου (content), σε θέματα αειφορίας και στη δημιουργία αειφορικών επιχειρήσεων. Συμμετέχει σε ομιλίες, εθνικά και διεθνή συνέδρια και ημερίδες και άλλα business, corporate και όχι μόνο events (TEDx, Τριήμερα Επιχειρηματικότητας κ.ά.) λειτουργώντας ως motivational speaker και ως keynote speaker, αλλά πάνω απ’ όλα σαν ένας απλός speaker που ενθουσιάζεται όταν ανταλλάσσει απόψεις, σκέψεις και γνώσεις με άλλους ανθρώπους. Μιλάει Αγγλικά, Γαλλικά Γερμανικά και Αραβικά. Περισσότερες πληροφορίες: https://dimitrazervaki.com & Linkedin