Πόσο σημαντική είναι για την αυτοφροντίδα η συνθήκη του να ζητάμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε.

Της Ειρήνης Κόντρα

Ζητάς βοήθεια; Ιδιαίτερα η κατάσταση της πανδημίας έφερε πολλούς ανθρώπους σε οριακό σημείο αναφορικά με την ψυχική, συναισθηματική αλλά και πρακτική κατάστασή τους. Αλλά η συνθήκη του «χρειάζομαι και ζητώ βοήθεια», που έγινε «της μόδας», δεν έχει να κάνει με καταστάσεις κρίσιμες και εκτάκτου ανάγκης, όπως η πανδημία. Είναι καθαρά προϊόν αντίληψης, εκπαίδευσης και κουλτούρας μιας κοινωνίας και των ανθρώπων της. Αποτελεί δε χαρακτηριστικό στοιχείο και στάση των Ανθεκτικών, Επιτυχημένων και Ευτυχισμένων Ανθρώπων. Αξίζει να παρατηρήσει κανείς παραδείγματα τέτοιων ανθρώπων. Ζητάνε βοήθεια όταν το έχουν ανάγκη; Πάντα…

Ο φόβος

Υπάρχουν πολλοί φόβοι πίσω από αυτή την έννοια. Ο πρώτος έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι αν ζητήσω βοήθεια, θα παραχωρήσω και έλεγχο στον άλλον που μου την προσφέρει. Αλήθεια, γιατί όμως; Πως συνδέονται αυτά τα δύο; Η υγιής αλληλεπίδραση και στάση αφορά την οικειοθελή προσφορά για παροχή βοήθειας χωρίς αντάλλαγμα. Διαφορετικά μιλάμε για άλλες καταστάσεις, χειριστικές. Άρα όταν ζητάω βοήθεια από κάποιον έχω την αντίληψη και έχω αναπτύξει επίσης μία υγιή οριοθέτηση ώστε «να μη με χειριστεί;».

Ένας άλλος παράγοντας που μας «κρατά» από το να ζητήσουμε βοήθεια είναι ο φόβος ότι «θα δείξω αδυναμία». Υπάρχει πραγματικά ένας υγιής άνθρωπος που όταν μοιραστείς μαζί του το προβληματισμό και την ανάγκη να σε βοηθήσει, να σε θεωρήσει αδύναμο; Το παράδοξο που προκύπτει: Αδύναμος ή Προβληματικός είναι αυτός που (έχει το θάρρος) να ζητήσει βοήθεια ή αυτός που «δείχνει ότι τα ξέρει όλα» και «κουκουλώνει αδυναμίες» και που σταδιακά διογκώνονται και γίνονται οι δαίμονές του; Υπάρχουν άνθρωποι που δε βρίσκονται ποτέ σε δύσκολη θέση;

Άρα η κατάσταση του να χρειαστούμε βοήθεια, δεν αφορά όλους τους ανθρώπους; Επιπλέον υποστηρίζεται η άποψη ότι κάποιος που ζητά βοήθεια θα ζήσει την απόρριψη. Πως προκαταβολικά όμως μπορείς να το πεις αυτό; Υπάρχει βεβαίως περίπτωση κάποιος να μη μπορεί να σε βοηθήσει, ωστόσο και μόνο με το διάλογο μπορεί να προκύψει κάποια χρήσιμη ιδέα. Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει το στοιχείο της προσφοράς και οι έρευνες μας δείχνουν ότι σπεύδουν εφόσον τους ζητηθεί να προσφέρουν.

Η αυτοφροντίδα

Η έννοια του να φροντίζουμε τον εαυτό μας, απέχει από την κουλτούρα μας. Μπορεί να θεωρείται και ταμπού, να υπάρχει η πεποίθηση «μόνο τον εαυτό σου σκέφτεσαι». Η αυτοφροντίδα είναι ατομική ευθύνη και συμβάλλει καταλυτικά στην ανθεκτικότητα. Για να είμαστε ακριβείς, η ανθεκτικότητα ξεκινά από την αυτοφροντίδα.

Δηλαδή έχω επίγνωση και κυριότητα όλων των επιλογών μου στη ζωή, ώστε να έχω ισορροπία, να είμαι αποδοτικός και τελικά να νιώθω πληρότητα. Η έννοια του «ζητάω βοήθεια» περιλαμβάνεται στην αυτοφροντίδα.

Για παράδειγμα δεν είμαστε «εκπαιδευτικοί» για να διαβάζουμε με τον καλύτερο τρόπο τα παιδιά μας, δεν είμαστε «γιατροί», ώστε να συμβουλέψουμε τους άλλους επειδή τυχαίνει να εμφανίζουν ένα σύμπτωμα σωματικό που «έμοιαζε» με αυτό που είχαμε, ούτε είμαστε ψυχολόγοι/ψυχοθεραπευτές/κοινωνιολόγοι κλπ για να μπορούμε να ερμηνεύσουμε σωστά κάποιες συμπεριφορές η φαινόμενα.

Αλλά πολλές φορές υιοθετούμε τους ρόλους, επειδή φοβόμαστε για τους παραπάνω λόγους και γιατί πιστεύουμε ότι θα δείξουμε δύναμη και άρα θα γίνουμε αποδεκτοί ή θα ισχυροποιηθεί η αυτοαξία μας. Γιατί για παράδειγμα ζητάμε βοήθεια αν το αυτοκίνητο μας μείνει στη μέση του δρόμου, αλλά έχουμε κακή επικοινωνία με τους γύρω μας; Ή επειδή νιώθουμε ότι δε θα τα καταφέρουμε σε έναν ρόλο στη δουλειά μας; Ή ακόμη και στην οικογένεια, ιδιαίτερα η γυναίκα με την πολλαπλότητα των ρόλων της;

Η δύναμη

Είναι πραγματικά δύναμη και αρετή να νιώθει κάποιος καλά με τις αδυναμίες του, να έχει επίγνωση και να ζητά τη συμβολή κάποιου στην υλοποίηση μιας εργασίας ή ενός σκοπού. Εξάλλου αποτελεί και βασικό προορισμό στη ζωή του ανθρώπου. Μέσα από τον βίο του και τις αλληλεπιδράσεις, να ανακαλύπτει τον εαυτό του και να εξελίσσεται.

Ας αρχίσουμε σιγά σιγά να εξοικειωνόμαστε με τις αδυναμίες μας και τα σημεία που χρειαζόμαστε βοήθεια κι ας ξεκινήσουμε με μικρά βήματα να ζητάμε υποστήριξη. Σ αυτό θα βοηθήσει και η στάση της προσφοράς μας. Όσο πιο πολύ προσφέρουμε κι εμείς βοήθεια, θα αντιληφθούμε καλύτερα την έννοια της ζήτησης και της προσφοράς, μειώνοντας τις αντιστάσεις μας που προέρχονται από τη φοβία μας.

«Αν είσαι στον σωστό δρόμο, θα δεις ότι αόρατα χέρια θα σε βοηθούν». Joseph Campbell, 1904-1987, Αμερικανός θεωρητικός της μυθολογίας.

Ειρήνη Κόντρα (MBA)
Business / Career Coach, ICF/ EMCC
Mentor/Σύμβουλος Προσωπικής και Επαγγελματικής Ανάπτυξης
ikontra@yahoo.com