Ποιες είναι οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν το άγχος των εξετάσεων και πώς αντιμετωπίζεται;

της Αιμιλίας Αξιωτίδου

Οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι σε εξέλιξη και οι μαθητές αισθάνονται άγχος και στρες. Από τη μια αισθάνονται πως δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, και από την άλλη ανησυχούν για τις εξετάσεις.

Μια μεγάλη μερίδα μαθητών αυτή τη στιγμή βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση.

Υπάρχουν όμως τρόποι που μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει το άγχος και να φτάσει στις εξετάσεις σίγουρος και ήρεμος.

Επειδή οι αιτίες του άγχους για τις εξετάσεις μπορεί να είναι διαφορετικές, θα προσπαθήσουμε να εστιάσουμε στο πως μπορούν οι περισσότεροι μαθητές να αντιμετωπίσουν το άγχος και τον φόβο των εξετάσεων .

Πολλοί μαθητές μπορεί να νιώσουν μια ένταση άλλες φορές λιγότερο ή περισσότερο έντονη πριν από τις εξετάσεις, που αν την χρησιμοποιήσουν σωστά μπορούν να κινητοποιηθούν και να την εκμεταλλευθούν στο μέγιστο κατά την περίοδο της προετοιμασία τους.

Το να έχει κανείς άγχος για τις εξετάσεις είναι κάτι διαφορετικό από το να έχει μια φυσική ανησυχία. Το άγχος αυτό σχετίζεται με την αίσθηση της αξίας και της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Σε περιπτώσεις υψηλού άγχους απενεργοποιούνται εντελώς οι λειτουργικές στρατηγικές που έχει κάνεις για να αντιμετωπίσει την δοκιμασία, και συχνά “αισθάνεσαι σα να έχεις το κεφάλι σου άδειο και να μην μπορείς να απαντήσεις στις ερωτήσεις”.

Όταν κάποιος έχει μια φυσική ανησυχία νιώθει πως μπορεί να τα καταφέρει ακόμη και με αρκετά μεγάλη κούραση στην δοκιμασία των εξετάσεων.

Αντίθετα όταν κάποιος υποφέρει από άγχος για τις εξετάσεις μπορεί να φτάσει στο σημείο να αποφασίσει ακόμη και να μην παρουσιαστεί, παρόλο που προετοιμαζόταν όλο το χρόνο.

Ποιες όμως είναι οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν το άγχος των εξετάσεων;

● Προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες που συνδέονται με εξετάσεις πιθανόν να ενεργοποιήσουν ξανά τον φόβο επανάληψης της αρνητικής εμπειρίας.

● Προκαταβολικό άγχος. Κατά την περίοδο πριν από τις εξετάσεις μερικοί μαθητές φοβούνται πως δεν θα θυμηθούν τίποτε και αυτό τους αγχώνει ακόμη περισσότερο και βάζει σε δοκιμασία ακόμη περισσότερο την προετοιμασία τους και κατά συνέπεια την μελλοντική απόδοση τους .

● Η επίγνωση ή και ο φόβος πως δεν έχουν προετοιμαστεί επαρκώς, μπορεί να συμβάλουν στην εκδήλωση του άγχους για τις εξετάσεις. Αν κανείς δεν αισθάνεται έτοιμος για να αντιμετωπίσει μια τέτοια δοκιμασία εξαιτίας ακατάλληλων συνηθειών μελέτης η έλλειψη οργάνωσης, δεν αισθάνεται έτοιμος για να φτάσει σε μια τέτοια δοκιμασία και το άγχος του αυξάνεται. .
● Οι μαθητές οι οποίοι προσπαθούν να διαβάσουν τελευταία στιγμή έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους σε σύγκριση με εκείνους οι οποίοι προετοιμάστηκαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς με έναν τρόπο δομημένο και οργανωμένο.

● Επίσης κάποια ψυχολογικά στοιχεία της προσωπικότητας όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, τελειομανία, φόβος, αποτυχίας, πίεση από την οικογένεια, τάση σύγκρισης με τους άλλους και ανταγωνισμός μπορούν να προκαλέσουν έντονο άγχος για τις εξετάσεις.

Πώς λοιπόν να αντιμετωπίσει κανείς το άγχος των εξετάσεων;

Καθόλη τη διάρκεια της προετοιμασίας αλλά και της περιόδου των εξετάσεων μπορεί να συμβεί να βιώσει κανείς στιγμές υπερβολικές που ενεργοποιούνται ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Δυσκολία στην αναπνοή, αύξηση καρδιακών παλμών, αίσθηση πνιγμού, ζαλάδες, σφίξιμο στο στομάχι, τάση για εμετό κ.α.

Καλό είναι να θυμόμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις ότι ακόμα κι αν οι εξετάσεις φαίνονται σαν το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, δεν είναι.

Σε γνωστικό επίπεδο είναι απαραίτητο να απαλλάξουμε το μυαλό μας από αρνητικές ιδέες, και να σκεφτούμε πως τα πράγματα θα πάνε καλά.

Σε επίπεδο συμπεριφοράς είναι χρήσιμο να επαναφέρουμε τον εαυτό μας από την ένταση στην χαλάρωση. Βοηθάει αν σταματήσουμε και κάνουμε ένα διάλειμμα, να πάρουμε βαθιές αναπνοές, να πιούμε λίγο νερό και κάνουμε μία παύση.

Μπορεί επίσης να αναζητήσουμε την βοήθεια και την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων μας για να εμπιστευτούμε και να συζητήσουμε τις ανησυχίες μας.

Όταν όμως νιώσετε ότι το άγχος των εξετάσεων είναι υπερβολικό και δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση ίσως να υπάρχουν βαθύτερες δυσκολίες και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι καλό να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για μια ολοκληρωμένη υποστήριξη.

H Αιμιλία Αξιωτίδου είναι Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Ζεύγους, Ομαδική και Ατομική Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοπαιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ, Ιατρική Σχολή, ΑΧΕΠΑ , Ιατρείο Παχυσαρκίας, Διακοπής Καπνίσματος

Τηλ. 6999521206
– Θεσσαλονίκη: Β. Ηρακλείου 25, (Λουλουδάδικα)
– Αθήνα: Αρχελάου 17, Παγκράτι (Β.Κωνσταντίνου μετρό Ευαγγελισμός).

https://www.facebook.com/Αιμιλία-Αξιωτίδου-1392827551044151/